Rời Xa Quê Hương Tôi_Enrico Macias_Sóng Việt

Dịch bản nhạc: J'ai quitte' mon pays_Enrico Macias

Lời mở đầu.
Hôm nay là ngày 30 tháng Tư 2011.

Đã biết bao nhiêu người rời bỏ quê hương với tâm trạng muôn vàn khó tả.
Xin mời nghe và đọc hai bản dịch bài nhạc diễn tả tâm trạng của một người Do thái gốc Algeria, đã rời quê nhà cách đây hơn bốn thập niên.
Chút cảm động sau khi nghe bản nguyên tác do chính tác gỉả Enrico Macias và một người bạn trình bày đã là nguồn cảm hứng để người viết soạn hai bản dịch Việt và Anh dưới đây. Xin mời đọc.
(Bài đã đăng nhân dịp lễ Tạ Ơn năm 2008).

SVDG

27 November 2008

Nhạc:
http://www.youtube.com/watch?v=rovq65JPQwU

J'AI QUITTÉ MON PAYS

par Enrico Macias

J'ai quitté mon pays
J'ai quitté ma maison
Ma vie, ma triste vie
Se traine sans raison

J'ai quitté mon soleil
J'ai quitté ma mer bleue
Leurs souvenirs se réveillent
Bien après mon adieu

Soleil, soleil de mon pays perdu
Des villes blanches que j'aimais
Des filles que j'ai jadis connues

J'ai quitté une amie
Je vois encore ses yeux
Ses yeux mouilles de pluie
De la pluie de l'adieu

Je revois son sourire
Si près de mon visage
Il faisait resplendir
Les soirs de mon village

Mais du bord du bateau
Qui m' éloignait du quai
Une chaine dans l'eau
A claqué comme un fouet

J'ai longtemps regardé
Ses yeux bleus qui fuyaient aient aient
La mer les a noyés dans le flot
Du regret.

*
I have left my country

I have left my country
I have left my house dear
My life, my sombre life
That was dragged to nowhere

I have left my bright sun
I have left the blue ocean
Their memories still remain
After my goodbyes fade.

The sun, the sun of my lost country
The white painted cities I loved
The girls whom I once knew

I have left a dear friend
But I still see her eyes
Her eyes soaked with rain
The rain of sad goodbyes

I also see her smile
So close to my face
That makes dazzing bright
The evenings of my town

Here on the deck of the ship
Taking me away from the riverside
The chain that slaps in the water
Makes a sharp noise as a whip

For so long I keep watching
Her blue eyes receding
Drowned by the sea in the waves
Of regret

Sóng Việt
26 November 2008
*

Rời xa quê hương tôi

Rời xa quê hương tôi
Xa đi mãi căn nhà hiền
Xa đời, cuộc đời buồn
Đang kéo đi vô phương

Dứt đi thôi mặt trời
Đại dương xanh yêu một đời
Những kỷ niệm còn đầy
Một dứt biệt đang nhạt nhoà

Thái dương, thái dương một quê tôi mất rồi
Những căn nhà trắng toát tôi yêu
Những cô gái tôi đã quen một thời

Từ biệt xa bạn thân thương
Tôi còn thấy trong mắt vương
Sũng ướt như cơn mưa
Cơn mưa ướt ngày xa nhau

Thấy nụ cười nàng còn gần
Kề mặt nhau gần thật gần
Còn như làm sáng rực
Những chiều vàng làng nhà

Rồi nay trên sân boong
Đưa tôi xa bến bờ
Nghe nước than xích đập
Như roi quất tim tôi

Tôi thấy còn thấy hoài
Đôi mắt xanh đang mờ dần
Cuốn vào lòng biển cả giữa làn sóng
ngút tiếc thương.

27 November 2008
Sóng Việt Đàm Giang

Ghi chú
Enrico Macias , gốc người Do thái Algeria, tên thật là Gaston Ghrenassia sinh ngày 11 Dember 11, 1938 tại Constantine, Algeria. Theo tài liệu thì chữ Macias là do người thư ký tòa đô chính đã nghe lầm và viết sai từ Nassia thành Macias.
Bài hát nổi tiếng này Enricos Macias đã viết vào năm 1961 khi rời quê ông ở Constantine (Algeria), và phát hành sau đó vào năm 1962.
Bài J'ai quitte mon pays (Adieu mon pays) diễn tả tâm trạng của ông khi đừng trên bong con tầu Le Ville-d'Algier, nhìn lại thành phố đang xa dần, với những làn sóng xúc cảm thương tiếc cho một quê hương đang mất. Enrico Macias đã quyết định rời Constantine, Algeria để sang Pháp sau khi bố vợ ông, ca sĩ Raymond Leyris và cũng là,phát ngôn viên công đồng Do Thái tại Constantine bị ám sát (June 1961).
Bản nhạc này sau đó coi như được ưa thích rộng rãi không nhất thiết là vì lịch sử nguyên thủy của bài nhạc liên quan đến thời cuộc lúc đó mà do đồng cảm hay cảm tính của bài nhạc.
Sóng Việt Đàm Giang

Andy Warhol và Thành phố New York

Andy Warhol
Sóng Việt
Nếu du khách hay dân New-York có dịp đi đến khu Union Square của thành phố New-York vào mùa xuân năm nay, thì có thể sẽ thấy một bức tượng điêu khắc Andy Warhol bằng bạc sáng chói, mặc quần Levi’s 501, mặc áo blazer của Brooks Brother, tay cầm một shopping bag Medium Brown của Bloomingdale, cổ đeo máy chụp hình Polaroid, v.v…
Đây là một tác phẩm do nghệ sĩ Rob Pruitt hoàn tất và mới đuợc khánh thành ngày 31 tháng 3 2011. Tượng chỉ để tạm thời ở góc đuờng 17th st và Broadway, gần The Factory (xưởng làm tranh cũ của Any Warhol) cho đến đầu tháng 10 2011, và sau đó sẽ đuợc mang đặt ở một nơi nào đâu đó chưa ai biết.
Andy Warhol, tên thật là Andrew Warhola, sinh ngày 6-08-1928 tại tỉnh Pittsburg, Pennsylvania, USA. Bố mẹ là người gốc Do-thái Tiệp, di cư sang Hoa Kỳ năm 1913. Sau Trung học, Andy Warhol học trường Carnegie Institute of Technologie và thường làm nhiều việc khác nhau để sinh sống.
Andy Warhol tới New York vào năm 1949 khi ông 21 tuổi. Năm 1952, trong thời gian làm việc trong ngành quảng cáo, Andy Warhol có cuộc triển lãm tranh lần đầu tiên.
Năm 1962, Andy Warhol đuợc nhiều người biết đến qua một loạt những bức họa thực hiện bằng kỹ thuật in bằng khung lụa (serigraph/screen printing/silkscreen) như bức chân dung của Marilyn Monroe, Jackie Kennedy, Elizabeth Taylor, Mao Trạch Đông, và một số tác phẩm khác, như: Chai Coca Cola, nhãn hiệu hộp xúp Cambell’s, v.v…
Andy Warhol được xem như là một trong những nghệ sĩ có óc thương mại và làm việc nhiều nhất ở New York vào những năm 60-80 của thế kỷ hai mươi. Xưởng làm việc của Andy mang tên The Factory.
Tranh của Andy Warhol được coi như thuộc nghệ thuật dân gian (Pop d’ Art). Ông không vẽ tranh hay sáng tạo tranh mà một số lớn của tranh ông chỉ dùng những hình đã có sẵn để tô màu sắc khác nhau rồi ghép lại thành bức tranh lớn. Hay là ông vẽ những hình ảnh rất thông dụng như lon xúp Campbell hay chai Coca Cola.
Kỷ niệm sinh nhật Andy Warhol ngày mùng 6 tháng Tám, Google đã dùng biểu hiệu bốn khung khác màu, một độc đáo của nghệ thuật tranh Andy Warhol.
(http://www.google.com/logos/).
Mùa xuân năm 2009, Grand Palais tại Paris, Pháp đã có cuộc triển lãm 140 bức họa chân dung của Andy Warhol.
Sóng Việt
14 April 2011

Lễ Phục-Sinh

Les Amoureux de Vence
Fêtes des Paques (Vence 1954)

Marc Chagall
Sóng Việt
Nhân mùa Lễ Phục sinh, mời độc giả xem một bức họa của Marc Chagall vẽ nhân dịp Lễ Phục sinh tại Vence, một tỉnh nhỏ bên Pháp, một vài bức họa khác, và vài hàng viết về Chagall.

Marc Chagall (1887-1985) là một họa sĩ người Pháp gốc Nga Do-thái, và là một họa sĩ nổi tiếng của thế kỷ thứ 20 với nhiều tác phẩm và sáng tạo thể loại khác nhau.
Sinh ngày mùng 7 tháng 7 năm 1887 tại Belarus, Nga. Chagall học Nghệ thuật tại Saint Petersburg, rồi sau đó tiếp tục học ở Paris từ năm 1910 đến 1914. Trở về Nga từ 1914 đến 1922. Sau cách mạng Nga, Chagall đuợc chỉ định làm Giám đốc của Nhà Hát Quốc Gia Do thái ở Moscow. Năm 1923 Chagall dọn qua Pháp sinh sống (1923-1941). Có một thời gian Chagall chạy qua sinh sống ở New York từ 1941 đến 1948. Ông trở về Pháp từ năm 1948. Năm 1950 ông dọn về và sinh sống tại làng Saint Paul de Vence. Ông chết vào đầu năm 1985. Mộ chôn tại nghĩa trang của làng St. Paul de Vence.
Tranh của Chagall có nhiều ảnh hưởng bởi trường phái lập thể của Pháp. Tranh ông thường mang lại cảm giác mơ hồ, kỳ lạ, huyền ảo, quyến rũ.
Nhiều họa sĩ trong tranh vẽ có một hình ảnh một sinh vật nào đó, một số tranh của Chagall có vẽ hình súc vật, và thường nhất có hình ảnh một con dê. Tại sao lại có con dê hiện diện trong tranh? Nhiều người đã tìm cách giải thích.
Con dê là một biểu hiệu của người Do-thái tượng trưng cho ngày lễ chuộc tội, một ngày lễ khi những người có tội được một lần được đền tội một cách tượng trưng khi đeo một băng đỏ (tượng trưng cho tội lỗi) chung quanh cổ một con dê và thả con dê này vào rừng hoang. (Theo vài tài liệu thì sau khi điện Jerusalem bị tàn phá, người Do-thái đã thay con dê bằng con gà trống hay gà mái). Ngoài giải thích như trên, người ta cho rằng Chagall vễ con dê để kỷ niệm những ngày ông sống ở quê nhà tại Vitebsk, và thời gian còn nhỏ khi sinh sống ở Pháp.(?)


Sóng Việt
12 April 2011

Bao Giờ Có Mưa Xuân?

Bao Giờ Có Mưa Xuân?


Mảnh vườn xưa hoang vắng
Chỉ thấy toàn cỏ dại
Bao giờ có mưa xuân?

Sóng Việt
27 March 2011

Anh Chẳng Cần

Anh Chẳng Cần
Sóng Việt

Anh chẳng cần nhìn trăng sáng
Anh chẳng cần chờ gió mát đêm Xuân
Anh chẳng cần biết ngày giờ sáng tối
Mà anh vẫn nhớ em quay quắt
Nhớ em chừng như muốn bắt không gian

Bắt không gian anh mang làm tù tội
Đem giam cầm để anh đuợc rảnh tâm
Rủ em bước vào mảnh vuờn nho nhỏ
Cùng lên non xuống biển rong chơi…

Washington D.C 03 April 2011

Trái Tim Trên Cát

Trái Tim Trên Cát
Trái tim trên cát
Sóng biển xô về
Nhạt nhoà nửa mảnh
Nhưng không hề mất
Mà vẫn còn đây
Ghi lại trên hình
Cho tình dấu ấn
Ru đời mênh mông.

Sóng Việt
Ocean City Beach, MD
07 April 2011

Hoa Anh Đào Nhật Bổn

Hoa Anh đào trắng tại Washington D.C.
Sóng-Việt.

Anh đào, hoa Anh đào trắng xóa
Hoa từng chùm từng cụm tựa như mây
Hững hờ uyển chuyển lượn theo bờ
Chậu hồ nửa nhân tạo kề bên sông Potomac

Kìa vươn cao vút tượng đài Hoa Thịnh Đốn
Thanh thanh đơn độc giữa những cành hoa yêu kiều đài các.
Giữa rừng người qua lại
Giữa muôn vạn tiếng thì thầm
Hoa Anh đào trải dài xa tắp
Trắng như tuyết, nhẹ như bông
Xóa biên giới thời gian mây nước.

01 April 2011
(Photos by Song Viet)