Tản Mạn về Lễ Thánh Patrick (17 tháng 3)

Chủ nhật ngày 17 tháng 3, 2013 là ngày lễ St Patrick.


Nếu chúng ta chỉ xem ngày St Patrick là một ngày lễ của Ái Nhĩ Lan (Ireland) và là ngày mà một chút màu xanh lá cây trên người hay một cánh shamrock cũng vui rồi thì tại một số tiểu bang vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, ngày St Patrick lại là một ngày lễ quan trọng. St Patrick là ngày lễ quan trọng của người Aí Nhĩ Lan, và dân gốc Ái Nhĩ Lan rất đông ở vùng này.

Ngày thánh Patrick là một ngày lễ đạo, ăn mừng trên toàn thế giới vào ngày 17 tháng ba. Ngày này được gắn liền với Thánh Patrick, vào khoảng năm AD 387–461 sau công nguyên, một vị thánh bảo hộ được biết tới nhiều nhất ở ANL , và cùng với sự tiến đến đạo Ky tô giáo của ANL. Ngày lễ thánh Patrick được chính thức công khai là ngày lễ quốc gia vào khoảng thế kỷ 17, và dần dần trở thành ngày lễ tượng trưng cho nền văn hóa của người ANL.

Ngày này thường được gắn liền với các cuộc làm lễ ở các nhà thờ, mặc đồ xanh lá cây (đặc biệt là cây shamrock và cùng với mùa chay (mùa chay là mùa các giáo dân công giáo phải nhịn ăn thịt, rượu bia vào các thứ sáu hàng tuần cho đến khi mùa chay kết thúc).

Màu được liên kết với Thánh Patrick khởi đâu là màu xanh nước biển nhưng theo thời gian màu xanh lá cây dần dần trở nên thịnh hành hơn. Ribbon màu xanh lá cây và shamrock đã được gắn/đeo từ thế kỷ 17. Lá shamrock được xem như tượng trưng cho Chúa Ba Ngôi.

Một chút về Ireland

Cộng hòa Ireland có chừng 4.5 triệu dân (census 2006). Họ (last name) thông dụng nhất của ANL là Murphy, ngôn ngữ chính thức của ANL là Irish, thủ đô của ANL là Belfast, dân ANL chỉ được chính thức li dị từ năm 1997, William B. Yeats (1865-1939) là thi sĩ ANL nổi tiếng trên toàn thế giới nhận giải Nobel văn chương năm 1923, Eugene O’Neill lãnh giải Nobel văn chương năm 1936, KTS James Hoban (1758-1831) người Mỹ gốc ANL là người vẽ kiểu toà nhà White House (hoàn tất sau 3 năm từ 1792 đến 1800). Gần đây hơn giải Nobel văn chương năm 1995 vào tay Seamus Heany, một thi sĩ Ái Nhĩ Lan. Giải thưởng Văn Sách Quốc Gia của Mỹ 1996 (National Book Award) cũng được trao cho James Carroll, người Mỹ gốc Ái Nhĩ Lan. Cũng phải nhắc đến Oscar Wilde (1854-1900).

Nạn đói khoai lang 1847cách đây hơn 150 năm đã đưa hàng trăm ngàn người Ái Nhĩ Lan lưu vong qua Mỹ. Kể từ năm 1840 Hoa kỳ có cỡ 50% người dân Mỹ thuộc gốc ANL. Nơi tụ tập nhiều dân Ái Nhĩ Lan nhất là tiểu bang New York, Connecticut , New Jersey, Delaware, Massachusetts, New Hampshire. Nói đến người Ái Nhĩ Lan là phải nói đến rượu, khoai tây và thịt bò ướp mặn.

Hoa kỳ có tất cả 23 tổng thống có tổ tiên thuộc Ái NL. TT Andrew Jackson có cả bố và mẹ sinh trưởng ở ANL. TT Bill Clinton, Grover Cleveland, James Buchanan đều mang dòng máu ANL. John F Kennedy là vị TT Hoa Kỳ đầu tiên có đạo Ky tô giáo-ANL, tổ tiên ông là di dân ANL.

Thành phố New-York ăn mừng lễ rất lớn, năm nay lại nhằm ngày Chủ Nhật nên có lẽ còn đông đảo hơn nữa. Toà nhà Đô Sảnh của NYC treo cờ Irish trong ngày St Patrick 17 tháng 3.

Được biết các đường phố lớn của Nữu Ước đóng xe lưu thông từ đại lộ số 5 qua đại lộ Madison, đại lộ Park, từ đường số 44 đến đường số 90. Người từ nhiều nơi đến, để xem hoặc đi diễn hành vinh danh Thánh Patrick. Họ đeo đầy những huy hiệu xanh hay mặc y phục màu xanh. Họ hát nhạc Ái Nhĩ Lan, họ múa điệu Ái Nhĩ Lan. Và tối đến, những tiệm rượu, nhất là những tiệm rượu đặc biệt của người Ái Nhĩ Lan (Pub) sẽ đông đầy người và sẽ rất vui nhộn. Họ sẽ uống thâu đêm.

Lưu ý. Diễn hành trên đại lộ và đường phố NYC thường thực hiện vào đúng ngày 17 tháng 3, nhưng vì năm nay (2013) rơi đúng vào ngày Chủ Nhật nên diễn hành đuợc thực hiện ngày hôm nay thứ bẩy 16 tháng 3 bắt đầu từ 11AM. Đặc biệt diễn hành không có xe nổi (floats) xe hơi trình diễn hay triển lãm mà chỉ toàn đi bộ, diễn hành mọi năm ước lượng cỡ 150,000 người tham dự. Theo Doctor Maureen Murphy (Ph.D) thì diễn hành để mừng Lễ St. Patrick đã bắt đầu từ năm 1762. Theo tài liệu lưu hành thì Diễn hành chính thức mừng lễ St. Patrick do quân nhân quân đội Ái Nhĩ Lan đóng ở thuộc địa Hoa ký (American colonies) thực hiện lần đầu tiên vào năm 1766.

Người Nữu Ước dù có hay không có nguồn gốc ANL thường không nhiều thì ít, có những liên lạc với những gia đình gốc Ai Nhĩ lan, nên cả thành phố hầu như đều chung vui ngày Thánh Patrick.

SVĐG

Mời đọc một bài viết về Williams B. Yeats

http://chimvie3.free.fr/41/svdgn072_RonsardYeats.htm

Bản nhạc : Một Mai Em Không Còn trẻ (Nhạc Phạm Anh Dũng/Thơ W.B. Yeats/phóng tác SVĐG)

http://hathaykhongbanghayhat.org/node/8668