Istanbul. Basilica Cistern. Turkey. SVĐG

Basilica Cistern.

SVĐG biên soạn.

Cung điện ngầm lòng đất (Yerebatan Sarayi hay Yerebatan sarcici), hay Basilica Cistern là một cistern lớn nhất trong những cisterns nằm bên dưới thành phố Constantinople ngày xưa (Istanbul bây giờ) , nó cách Hagia Sophia phía tây nam cỡ 150 m và được xây dựng vào thế kỷ thứ 6 dưới sự trị vì của Đế vương Byzantine Justinian. Người ta cũng gọi đó là cung điện trữ nước vì công dụng chính của nơi này là mang nước sạch vào thành phố cho người dân dùng.

Cung điện ngầm trữ nước này được xây dựng vào năm 532 sau Công nguyên, dưới thời Hoàng đế Justinian I. Nó dài 143m, ngang 65m, là bể chứa khoảng 80,000 mét khối nước.

Toàn phần trần của cung điện trữ  nước khổng lồ này được chống đỡ bởi 336 cột đá lớn, tạo nên những mái vòm đẹp như thấy trong những ngôi giáo đường, tu viện cổ. Nước sạch được dẫn vào đây qua hai cây cầu dẫn thủy cộng chung dài 20km nối liền vào một hồ trữ nước lộ thiên ở gần bờ Hắc Hải.

Một hệ thống bục gỗ được ráp làm đường bộ cho khách thăm viếng. Ngày nay, khách có thể nhúng tay vào làn nước phía dưới hệ thống bục gỗ. Hiên nay nơi này còn là nơi diễn ra các buổi hòa nhạc cổ điển.

Cung điện nước có 336 cột đá cao 9m, chia làm 12 dãy mỗi dãy có 8 cột, và nếu tiếp tục đi thì sẽ thấy hai cột lớn mang tượng đầu Medusa đặt ngược (Medusa là vị nữ thần đầu người tóc rắn, theo truyền thuyết thần thoại, ai nhìn vào mắt Medusa thì sẽ hóa thành đá). Một cột có đầu Medusa đặt ngược trên xuống dưới, một cột có đầu Medusa đặt nằm ngang. Lý do tại sao hai đầu Medusa hiện diện cũng không rõ rệt. Lý do tại sao đặt ngược và đặt nằm ngang đã đuợc giải thích là cho có cùng một chiều cao cân xứng cho hai cột.

Và theo một huyền thoại khác thì Medusa là một trong ba quái vật Gorgona, một nữ quái vật của thế giới thần thoại Hy-Lạp. Medusa có đầu rắn, và có quyền lực biến những ai nhìn vào mắt nữ quái sẽ bị biến thành đá. Tranh về Gorgona và cả điêu khắc  Gorgona đã được tạc trên những tảng đá lớn và đặt ở vài địa điểm đặc biệt vào thời đó. Bởi thế mà hai tảng đá đầu của Medusa đã được dùng ở đó chăng?

SVĐG
November 25 2019.