Notre Dame de Reims Cathedral. Smiling Angel. SVDG

 

Nhà thờ Đức Bà Reims

Và Rượu Champagne.

Sóng Việt Đàm Giang biên soạn.

 Reims, thành phố quan trọng nhất vùng Champagne, nơi có Nhà thờ Reims và hệ thống hầm rượu nổi tiếng của các nhà sản xuất. Sau khi đi thăm hầm rượu G.H. MUMM, chúng tôi đi thăm nhà thờ Reims.

 

Nhà thờ Đức Bà Reims ( Notre-Dame de Reims) là nhà thờ chính tòa của Tổng giáo phận Reims, Pháp. Được xây dựng từ thế kỷ 13, đây là một trong các nhà thờ cổ nhất và cũng là lớn nhất của Pháp.

 

 

 

Nhà thờ Đức Bà ở Reims xây dựng xong vào năm 1272 trên nền một giáo đường đã có trước đó từ năm 401. Nhà thờ Reims lại có vai trò quan trọng trong lịch sử nước Pháp. Do ảnh hưởng quyền lực to lớn của các tổng giám mục thành Reims cũng như là nơi cất giữ “bình nước thánh tôn vương”,  đây là nơi đăng quang của 25 vị vua Pháp, vị vua cuối cùng làm lễ đăng quang tại đây là  vua Charles X (năm 1825).

Nhà thờ có kiến trúc cổng vòm kiểu Gothique, dưới những hàng tượng thánh, có nhiều tượng bị tàn phá nặng, vết tích của thời cách mạng Pháp. Với hơn 2,300 tượng thờ và tượng trang trí khắp chung quanh, Reims là nhà thờ có nhiều tượng nhất ở châu Âu. Đặc biệt ngay phía trước có một thiên thần cười.

Thiên thần cười (Smiling Angel), còn được gọi là Nụ cười của Reims, là một tác phẩm điêu khắc mang tính biểu tượng nằm ở mặt tiền phía tây của nhà thờ. Thiên thần mỉm cười là tượng duy nhất có biểu lộ cảm xúc trên khuôn mặt, bởi vì thông thường các tác phẩm điêu khắc thiên thần thuộc thể loại này không có nét diễn tả trên khuôn mặt. Thần mỉm cười duy nhất  này là thần được cho là mang lại hy vọng, niềm tin và sức mạnh để phục hồi cho mọi người bằng nụ cười.

 

Một chút về tượng thần cười.Trong chiến tranh thế giới thứ nhất (1914), nhà thờ bị thiệt hại nặng khi hàng trăm quả đạn pháo nhắm trúng nhà thờ. Mái gỗ sồi bốc cháy, kim loại bị đun nóng chảy xuống sàn nhà, v.v

Đầu của thần có nụ cười rơi xuống từ trên cao xuống sàn vỡ thành từng mảnh. Những mảnh vụn được thu nhặt và đuợc cất giữ trong hầm mồ của nhà thờ. Trong những năm kế tiếp 1915-16, những mảnh tượng vỡ vụn vẫn còn được tiếp tục thu thập. Tất cả đều được trữ trong hầm nhà thờ. Sau đó vào tháng 3 năm 1918, khi quân Đức mở một cuộc tiến công lớn vào thành phố Rheims, những đồ vật tàng trữ trong  nhà thờ đổ nát, bao gồm cả các mảnh vỡ của bức tượng, đã được vận chuyển ra khỏi thành phố, và bị phân tán đi nhiều nơi khác nhau ở Paris.

Sau khi chiến tranh kết thúc, những mảnh vụn của các bức tượng cuối cùng đã được thu hồi lại trở về nhà thờ Reims. Sau nhiều ý kiến trái ngược (có nên phục hồi tượng không hay là cứ để  nguyên dấu vết tàn phá chứng minh cho sự hủy diệt của chiến tranh), thì tượng đã được phục hồi.

 Những nỗ lực xây dựng lại thiên thần bị đổ vỡ đã trở thành biểu tượng cho cuộc đấu tranh phục hồi của chính nước Pháp. Sự tìm kiếm thêm các mảnh vụn vỡ lại tiếp tục. Và năm 1921việc rắp láp bắt đầu thực hiện và dần dần đến năm 1926, các mảnh vỡ đã được gắn lại cùng sự phụ trợ hỗn hợp đá  và xi măng, và sau cùng với các tượng khác, tượng thần cười đã có đuợc hình dạng như ngày nay.

Vào trong nhà thờ, chúng ta thấy có một đặc điểm khác của Nhà thờ là Vitrail du Champagne, những cửa sổ kính màu lịch sử Champagne. Cửa sổ này bao gồm ba khung cao mười mét được nối với ba vòng kính tròn màu phía trên đường kính 2.4 mét. Trong ba khung cửa sổ Champagne này, bạn có thể xem tất cả các câu chuyện về lịch sử sản xuất Champagne; những người thợ trồng nho làm việc trong vườn nho, thu hoạch nho và cuối cùng là ép nho và làm rượu trong các hầm chứa, công cụ trồng nho và sản xuất rượu vang và cảnh quan của 44 làngvùng Champagne. Và còn có cả nhưng nhân vật  quan hệ đến rượu nho Champagne như  Dom Pérignon (ông thầy hầm rượu của Hautvillers), John the Baptist (vị thánh bảo trợ của công nhân hầm rượu) và St Vincent (vị thánh của những người trồng nho).

Cùng với ảnh hưởng trong thành phố,  Ki tô giáo cũng sở hữu những lãnh địa lớn trong đó có nhiều ruộng nho rất tốt, làm ra những thứ rượu rất ngon dùng trong các thánh lễ. Và vào năm 1114, một vị giám mục tại đây đã soạn thảo một văn kiện quy hoạch các ruộng nho thuộc quyền các tu viện và nhà thờ trong vùng Champagne. Đây chính là thư tịch cổ xưa nhất (chứ không phải đạo luật 1927) khai sinh vùng nho Champagne.

 

Nhưng dấu ấn của Thiên Chúa giáo đối với rượu champagne không chỉ có vậy. Một số người tin rằng tác giả thứ rượu vang vàng sủi bọt mà ngày nay không thể thiếu trong các dịp tiệc tùng là một thầy tu dòng Benedicte tên là Dom Pérignon (1638-1715), nhưng thật ra không phải thế. Trước thời Dom Pérignon, người ta vẫn làm ra rượu champagne bằng cách này hay cách khác, nhưng Dom Pérignon được xem là người đã cải thiện quy trình làm rượu. Và phải đến đầu thế kỷ 19 phương thức làm rượu methode champenoise mới được nhà Veuve Cliquot hoàn thiện.

Dom Pérignon cũng là người phát minh ra kiểu vỏ chai dày dùng đựng rượu champagne và chiếc nút bần (liège) nổi tiếng vẫn dùng đến ngày nay.

Rượu Champagne nổi tiếng Dom Pérignon, một loại vang cuvée của hãng Moet & Chandon mang tên ông. Ông cũng là người đồng thời với vua Louis XIV (1638-1715).

Đã nhiều thế kỷ trôi qua nhưng những ô kính vẽ những điển tích trong Kinh thánh vẫn sáng màu rực rỡ. Không khí trong thánh đường thật tĩnh lặng, khách tham quan trong sự im lặng tuyệt đối, như không muốn phá hỏng sự trang nghiêm nơi 25 vị vua Pháp đã từng quỳ chịu lễ tôn vương.

 

Một chút lịch sử. Nhà thờ Reims, nhà thờ Paris và nhà thờ Chartres, là những nhà thờ nổi tiếng nhất thế giới. Tuy nhiên, nhà thờ Đức Bà Reims  nổi bật về tỷ lệ tuyệt vời và vẻ đẹp lộng lẫy của nó; và đó là lý do mà Vua Louis IX, người trị vì nước Pháp , ra lệnh rằng tất cả các vị vua tương lai của Pháp sẽ phải được xức dầu thánh tại Nhà thờ Đức Bà. Và trong hơn 500 năm, họ đã làm đúng như thế.

 Reims là một thành phố lớn có từ thời La Mã, được xem như là lớn thứ ba trong đế chế, trong thời đại mà thành phố Paris và Chartres chỉ là những thị trấn nhỏ. Quan trọng hơn, nó là một trung tâm thương mại giữa người La Mã và các bộ lạc người Gaul khác nhau, và bất kỳ ai khác trên thế giới muốn thương lượng với hai nhóm này. Vì khách du lịch từ xa hàng ngàn dặm đến nên thời đó có rất nhiều nhà tắm La Mã được dựng để cung cấp dịch vụ cho họ.

 Khi thời La Mã suy thoái, thì Cơ đốc giáo đến dần dần và một nhà thờ đã được dựng lên tại địa điểm có các nhà tắm, có lẽ vào đầu thế kỷ thứ năm. Vào cuối thế kỷ đó, Clovis, vị vua đầu tiên của Pháp, người đã thống nhất các bộ lạc Pháp khác thành một tổng hợp gọi là Pháp, Clovis đã thay đổi nhóm lãnh đạo các bộ lạc thành một vua duy nhất, và vương quyền sẽ đuợc chuyển tiếp thừa tự chức vua. Clovis đã chấp nhận đạo Công giáo La Mã từ năm 496 , và vào ngày lễ Giáng sinh năm 508, ông được Thánh Rémi, giám mục thành phố, làm lễ rửa tội ở trung tâm nhà thờ nhỏ  của Reims. Theo sau Clovis là cả ngàn tín đồ theo ông làm lễ rửa tội.

Chắc chắn không ai bước vào nhà thờ  mà không thấy một viên đá trắng hình vuông nhỏ, được đặt ngay lối dẫn vào chính điện mang hàng chữ:

ICI

SAINT REMI

BAPTISA CLOVIS

ROI DES FRANCS

Và từ đó, Reims đã chuyển đổi từ một trung tâm thương mại của khu vực thành một biểu tượng quyền lực cho tất cả người dân nước Pháp. Nhà thờ nhỏ phát triển thành một nhà thờ lớn hơn, và khi nó bị thiêu rụi vào năm 1211, công việc xây dựng Nhà thờ Đức Bà mới được bắt đầu ngay lập tức.

 Trải qua chiến tranh Thế giới đệ nhất và nhiều tàn phá, vào cuối năm 1918, nhà thờ chỉ  còn lại những bức tường bị đập phá, những chiếc đà dựng vách nhà thờ hoang tàn đổ nát. Nhưng  rồi thành phố Reims đã được xây dựng lại, và nhà thờ Reims cũng vậy, với sự giúp đỡ một phần từ gia đình Rockefeller. Một trong những dự án đầu tiên là phục chế Smiling Angel; và rồi chúng ta nay thấy Reims đã khôi phục lại nụ cười và sức mạnh của nó.  Nhà thờ  mở cửa trở lại cho công chúng vào năm 1935 cho đến hiện tại.

    Một nguồn tài trợ. Vào ngày 3 tháng 5 năm 1924, John D. Rockefeller, Jr., đã viết thư cho Thủ tướng Pháp Raymond Poincaré để đề nghị chính thức hỗ trợ tài chính cho việc trùng tu một số di tích quốc gia của Pháp. Bản thân món quà đã tài trợ cho việc sửa chữa tại ba địa điểm riêng biệt: Nhà thờ Reims, Cung điện Versailles và Cung điện Fontainebleau. Nhưng Rockefeller và các nhân viên của ông luôn nhấn mạnh rằng điều quan trọng nhất trong ba công trình là việc trùng tu Nhà thờ Reims, một biểu tượng quốc gia được tôn kính của người dân Pháp.

Rất khó để chỉ ra một lý do duy nhất khiến John D. Rockefeller, Jr. quyết định giúp khôi phục lại các di tích văn hóa Pháp. Chắc chắn món quà phù hợp với truyền thống gia đình. Ngay cả trước khi kiếm được hàng triệu USD vào cuối thế kỷ 19, John D. Rockefeller, Sr. đã dành một phần trăm đáng kể thu nhập của mình cho các hoạt động từ thiện. Được thành lập vào năm 1913, Rockefeller Foundation là cơ chế chính để thực hiện hoạt động từ thiện có tổ chức của Rockefeller. Nó hoạt động trên toàn thế giới để hỗ trợ các sáng kiến ​​giáo dục, y tế và sức khỏe cộng đồng.

Các báo cáo về sự đóng góp đã bao quát góc độ biểu tượng này, nhấn mạnh vào Nhà thờ. Một bài báo New York Evening World vào ngày 30 tháng 5 năm 1924 có tiêu đề, “Rockefeller Jr. tặng 1,000,000 đô la, giúp khôi phục nhà thờ Reims.” Tiếp theo là một phụ đề nhỏ hơn, thông báo “$ 750,000 sẽ được sử dụng để sửa chữa các cung điện tại Versailles và Fontainebleau ($250,000 dành cho nhà thờ Reims).

 Reims cũng có một Công trường Hoàng gia, hiên nay vẫn còn thấy tượng đồng của Louis XV với tư cách là hoàng đế La Mã, đứng trên bệ tròn được bao quanh bởi hai nhóm điêu khắc bằng đồng:

 Luật chi phối Sức mạnh.  Người phụ nữ dẫn đầu một con sư tử.

 Thương mại.  Người đàn ông đang ngồi trên một số kiện hàng hóa.

Trên đế  vua Louis XV đứng còn có quốc huy bằng đồng của Pháp và của thành phố Reims.

 

Thêm một chút về rượu champagne.

Kèm theo dưới đây là nhãn hiệu một cổ chai rượu Champagne từ Henri Abelé với hình Thiên thần mỉm cười). Maison Abelé được thành lập vào năm 1757 đã có những đóng góp lớn vào việc phục hồi Nhà thờ Đức Bà Reims. Hãng rượu này cũng có rượi cuvée cao cấp mang tên Sourire de Reims Brut và Sourire de Reims Rosé.

 

 Lẽ dĩ nhiên phải kể đến champagne Veuve Clicquot  VCP.

..còn tiếp

SV Đàm Giang biên soạn.

Bộ hình của người viết 

October 06, 2020