Frank Kafka: Một Y Sĩ Làng Quê.

A Country Doctor
Franz Kafka



Frank Kafka (1913)

“Một Y Sĩ Làng Quê” (“A Country Doctor" hay tiếng Đức "Ein Landarzt") là một chuyện trong tập những chuyện ngắn mà Frank Kafka viết vào năm 1919. Cũng giống như hầu hết những chuyện khác của Kafka, cốt chuyện thường diễn tả dưới hình thức siêu thực, mơ hồ, dẫn dắt người đọc vào một mê hồn trận khó tìm được lối thoát.

Đây là câu chuyện của một người Y sĩ làng, ăn lương tháng của chính quyền và ông đã lái một cỗ xe với hai con ngựa lạ kỳ đến làng bên cạnh cách mười dặm đường để cứu một bệnh nhân qua chuông báo động khẩn cấp. Một loạt những siêu thực xẩy ra với sự xuất hiện của gã giữ ngựa và đôi ngựa không biết từ đâu đến, và quyết định mặc cả một chiều do gã giữ ngựa đặt ra. Diễn tiến và biến chuyển về gã giữ ngựa, gia đình bệnh nhân, tình trạn bệnh nhân, đôi ngựa bất kham do chính người Y Sĩ độc thoại, bào chữa, biện minh và đưa đến một kết luận chua chát, cay đắng bực bội: bị đặt vào một thế mà không thể làm gì khác được.

Bản dịch Anh ngữ đính kèm là của Ian Johnson trích dẫn từ internet để theo dõi.

This translation, which has been prepared by Ian Johnston of Malaspina University-College in Nanainio, BC, Canada, is in public domain and may be used by anyone, in whole or in part, without charge and without permission, provided the source is acknowledged, released October 2003, last modified December 2003.


A Country Doctor (transl. Ian Johnston)
I was in great difficulty. An urgent journey was facing me. A seriously ill man was waiting for me in a village ten miles distant. A severe snowstorm filled the space between him and me. I had a carriage—a light one, with large wheels, entirely suitable for our country roads. Wrapped up in furs with the bag of instruments in my hand, I was already standing in the courtyard ready for the journey; but the horse was missing—the horse. My own horse had died the previous night, as a result of overexertion in this icy winter. My servant girl was at that very moment running around the village to see if she could borrow a horse, but it was hopeless—I knew that—and I stood there useless, increasingly covered with snow, becoming all the time more immobile.
The girl appeared at the gate, alone. She was swinging the lantern. Of course, who is now going to lend his horse for such a journey? I walked once again across the courtyard. I couldn’t see what to do. Distracted and tormented, I kicked my foot against the cracked door of the pig sty which had not been used for years. The door opened and banged to and fro on its hinges. A warmth and smell as if from horses came out. A dim stall lantern on a rope swayed inside. A man huddled down in the stall below showed his open blue-eyed face. “Shall I hitch up?” he asked, crawling out on all fours. I didn’t know what to say and merely bent down to see what was still in the stall. The servant girl stood beside me. “One doesn’t know the sorts of things one has stored in one’s own house,” she said, and we both laughed.
“Hey, Brother, hey Sister,” the groom cried out, and two horses, powerful animals with strong flanks, shoved their way one behind the other, legs close to the bodies, lowering their well-formed heads like camels, and getting through the door space, which they completely filled, only through the powerful movements of their rumps. But right away they stood up straight, long legged, with thick steaming bodies. “Help him,” I said, and the girl obediently hurried to hand the wagon harness to the groom. But as soon as she was beside him, the groom puts his arms around her and pushes his face against hers. She screams out and runs over to me. On the girl’s cheek are red marks from two rows of teeth.
“You brute,” I cry out in fury, “do you want the whip?” But I immediately remember that he is a stranger, that I don’t know where he comes from, and that he’s helping me out of his own free will, when everyone else is refusing to.
As if he knows what I am thinking, he takes no offence at my threat, but turns around to me once more, still busy with the horses. Then he says, “Climb in,” and, in fact, everything is ready. I notice that I have never before traveled with such a beautiful team of horses, and I climb in happily.
“But I’ll take the reins. You don’t know the way,” I say.
“Of course,” he says; “I’m not going with you. I’m staying with Rosa.”
“No,” screams Rosa and runs into the house, with an accurate premonition of the inevitability of her fate. I hear the door chain rattling as she sets it in place. I hear the lock click. I see how in addition she chases down the corridor and through the rooms putting out all the lights in order to make herself impossible to find.
“You’re coming with me,” I say to the groom, "or I’ll give up the journey, no matter how urgent it is. It’s not my intention to give you the girl as the price of the trip.”
“Giddy up,” he says and claps his hands. The carriage is torn away, like a piece of wood in a current. I still hear how the door of my house is breaking down and splitting apart under the groom’s onslaught, and then my eyes and ears are filled with a roaring sound which overwhelms all my senses at once. But only for a moment. Then I am already there, as if the farm yard of my invalid opens up immediately in front of my courtyard gate. The horses stand quietly. The snowfall has stopped, moonlight all around. The sick man’s parents rush out of the house, his sister behind them. They almost lift me out of the carriage. I get nothing from their confused talking. In the sick room one can hardly breathe the air. The neglected cooking stove is smoking. I want to push open the window, but first I’ll look at the sick man. Thin, without fever, not cold, not warm, with empty eyes, without a shirt, the young man under the stuffed quilt heaves himself up, hangs around my throat, and whispers in my ear, “Doctor, let me die.” I look around. No one has heard. The parents stand silently, leaning forward, and wait for my judgment. The sister has brought a stool for my handbag. I open the bag and look among my instruments. The young man constantly gropes at me from the bed to remind me of his request. I take some tweezers, test them in the candle light, and put them back. “Yes,” I think blasphemously, “in such cases the gods do help. They send the missing horse, even add a second one because it’s urgent, and even throw in a groom as a bonus.”
Now for the first time I think once more of Rosa. What am I doing? How am I saving her? How do I pull her out from under this groom, ten miles away from her, with uncontrollable horses in the front of my carriage? These horses, who have now somehow loosened their straps, are pushing open the window from outside, I don’t know how. Each one is sticking its head through a window and, unmoved by the crying of the family, is observing the invalid.
“I’ll go back right away,” I think, as if the horses were ordering me to journey back, but I allow the sister, who thinks I am in a daze because of the heat, to take off my fur coat. A glass of rum is prepared for me. The old man claps me on the shoulder; the sacrifice of his treasure justifies this familiarity. I shake my head. In the narrow circle of the old man’s thinking I was not well; that’s the only reason I refuse to drink. The mother stands by the bed and entices me over. I follow and, as a horse neighs loudly at the ceiling, lay my head on the young man’s chest, which trembles under my wet beard. That confirms what I know: the young man is healthy. His circulation is a little off, saturated with coffee by his caring mother, but he’s healthy and best pushed out of bed with a shove. I’m no improver of the world and let him lie there. I am employed by the district and do my duty to the full, right to the point where it’s almost too much. Badly paid, but I’m generous and ready to help the poor. I still have to look after Rosa, and then the young man may have his way, and I want to die, too. What am I doing here in this endless winter! My horse is dead, and there is no one in the village who’ll lend me his. I have to drag my team out of the pig sty. If they hadn’t happened to be horses, I’d have had to travel with pigs. That’s the way it is. And I nod to the family. They know nothing about it, and if they did know, they wouldn’t believe it. Incidentally, it’s easy to write prescriptions, but difficult to come to an understanding with people. Now, at this point my visit might have come to an end—they have once more called for my help unnecessarily. I’m used to that. With the help of my night bell the entire region torments me, but that this time I had to sacrifice Rosa as well, this beautiful girl, who lives in my house all year long and whom I scarcely notice—this sacrifice is too great, and I must somehow in my own head subtly rationalize it away for the moment, in order not to leave this family who cannot, even with their best will, give me Rosa back again. But as I am closing up by hand bag and calling for my fur coat, the family is standing together, the father sniffing the glass of rum in his hand, the mother, probably disappointed in me—what more do these people really expect?—tearfully biting her lips, and the sister flapping a very bloody hand towel, I am somehow ready, in the circumstances, to concede that the young man is perhaps nonetheless sick. I go to him. He smiles up at me, as if I was bringing him the most nourishing kind of soup—ah, now both horses are whinnying, the noise is probably supposed to come from higher regions in order to illuminate my examination—and now I find out that, yes indeed, the young man is ill. On his right side, in the region of the hip, a wound the size of the palm of one’s hand has opened up. Rose coloured, in many different shadings, dark in the depths, brighter on the edges, delicately grained, with uneven patches of blood, open to the light like a mining pit. That’s what it looks like from a distance. Close up a complication is apparent. Who can look at that without whistling softly? Worms, as thick and long as my little finger, themselves rose coloured and also spattered with blood, are wriggling their white bodies with many limbs from their stronghold in the inner of the wound towards the light. Poor young man, there’s no helping you. I have found out your great wound. You are dying from this flower on your side. The family is happy; they see me doing something. The sister says that to the mother, the mother tells the father, the father tells a few guests who are coming in on tip toe through the moonlight of the open door, balancing themselves with outstretched arms.
“Will you save me?” whispers the young man, sobbing, quite blinded by the life inside his wound. That’s how people are in my region. Always demanding the impossible from the doctor. They have lost the old faith. The priest sits at home and tears his religious robes to pieces, one after the other. But the doctor is supposed to achieve everything with his delicate surgeon’s hand. Well, it’s what they like to think. I have not offered myself. If they use me for sacred purposes, I let that happen to me as well. What more do I want, an old country doctor, robbed of my servant girl! And they come, the family and the village elders, and are taking my clothes off. A choir of school children with the teacher at the head stands in front of the house and sings an extremely simple melody with the words

Take his clothes off, then he’ll heal,
and if he doesn’t cure, then kill him.
It’s only a doctor; it’s only a doctor.

Then I am stripped of my clothes and, with my fingers in my beard and my head tilted to one side, I look at the people quietly. I am completely calm and clear about everything and stay that way, too, although it is not helping me at all, for they are now taking me by the head and feet and dragging me into the bed. They lay me against the wall on the side of wound. Then they all go out of the room. The door is shut. The singing stops. Clouds move in front of the moon. The bedclothes lie warmly around me. In the open space of the windows the horses’ heads sway like shadows.
“Do you know,” I hear someone saying in my ear, “my confidence in you is very small. You were only shaken out from somewhere. You don’t come on your own feet. Instead of helping, you give me less room on my deathbed. The best thing would be if I scratch your eyes out.”
“Right,” I say, “it’s a disgrace. But now I’m a doctor. What am I supposed to do? Believe me, things are not easy for me either.”
“Should I be satisfied with this excuse? Alas, I’ll probably have to be. I always have to make do. I came into the world with a beautiful wound; that was all I was furnished with.”
“Young friend,” I say, “your mistake is that you have no perspective. I’ve already been in all the sick rooms, far and wide, and I tell you your wound is not so bad. Made in a tight corner with two blows from an axe. Many people offer their side and hardly hear the axe in the forest, to say nothing of the fact that it’s coming closer to them.”
“Is that really so, or are you deceiving me in my fever?” “It is truly so. Take the word of honour of a medical doctor.” He took my word and grew still. But now it was time to think about my escape. The horses were still standing loyally in their place. Clothes, fur coat, and bag were quickly gathered up. I didn’t want to delay by getting dressed; if the horses rushed as they had on the journey out, I should, in fact, be springing out of that bed into my own, as it were. One horse obediently pulled back from the window. I threw the bundle into the carriage. The fur coat flew too far and was caught on a hook by only one arm. Good enough. I swung myself up onto the horse. The reins dragging loosely, one horse barely harnessed to the other, the carriage swaying behind, last of all the fur coat in the snow.
“Giddy up,” I said, but there was no giddying up about it. We dragged slowly through the snowy desert like old men; for a long time the fresh but inaccurate singing of the children resounded behind us:

“Enjoy yourselves, you patients.
The doctor’s laid in bed with you.”

I’ll never come home at this rate. My flourishing practice is lost. A successor is robbing me, but to no avail, for he cannot replace me. In my house the disgusting groom is wreaking havoc. Rosa is his victim. I will not think it through. Naked, abandoned to the frost of this unhappy age, with an earthly carriage and unearthly horses, I drive around by myself, an old man. My fur coat hangs behind the wagon, but I cannot reach it, and no one from the nimble rabble of patients lifts a finger. Betrayed! Betrayed! Once one responds to a false alarm on the night bell, there’s no making it good again—not ever.
Revision: 2004/11/08 - 12:23 - © Mauro Neivi
http://archive.org/stream/ACountryDoctor/kafka_country_doctor_djvu.txt

Y sĩ Làng Quê
Sóng Việt Đàm Giang chuyển dịch

Bản dịch dưới đây do người viết (Sóng Việt Đàm Giang) chuyển dịch từ sách Anh ngữ The Metamorphosis, In the Penal Colony, and Other Stories của Joachim Neugrogel, NXB Simon & Schuster, 2000.


Tôi ở trong tình trạng rối bời lớn: một chuyến đi cấp bách đang bày ra trước tôi; một con bệnh đau hiểm nghèo đang chờ tôi ở một cái làng cách đây mười dặm đường; một cơn bão tuyết nặng làm ngập đầy khoảng cách giữa tôi và con bệnh; tôi có một cái xe ngựa nhẹ có bánh lớn đấy chứ, đúng là cái loại để đi lại ở những con đường quê của chúng tôi. Người tôi to phù lên vì áo lông, với bị đồ nghề cầm trong tay, tôi đứng ở sân sẵn sàng đi; nhưng không có ngựa, ngựa. Chú ngựa của tôi đã chết đêm hôm trước vì kiệt sức trong mùa đông băng giá này. Cô người làm của tôi bây giờ đang đôn đáo quanh làng, cố tìm mượn cho tôi một chú ngựa; nhưng thật là vô hy vọng, tôi đã biết; và tuyết càng phủ đầy lên tôi, tôi càng thêm khó khăn cử động, tôi cứ đứng đó.

Con bé gái người làm xuất hiện ở cổng, một mình, vẫy cây đèn; hiển nhiên: ai mà muốn cho người ta mượn một con ngựa vào giờ này để làm một cuộc hành trình? Tôi lại đi vòng lại một lần nữa quanh sân vườn; tôi không nghĩ được một giải pháp nào cả. Rối loạn, tinh thần dày xéo, tôi đá vào cái cửa ọp ẹp của khu chuồng heo đã không dùng đến từ lâu lắm rồi. Cánh cửa mở tung, đập phật qua phật lại quanh cái bản lề. Một luồng hơi nóng dường như có mùi ngựa đưa ra. Bên trong, ánh đèn yếu ớt từ cái đèn chuồng súc vật đang đong đưa trên một sợi dây. Một người đàn ông, co quắp người ở khu đất thấp, đưa khuôn mặt có đôi mắt xanh mở to. “Tôi nên đóng ngựa không?” hắn hỏi, bò cả tứ chi ra phía ngoài. Tôi không biết nói chi đây, nên cúi khom người xuống để thử xem còn có chi nữa trong chuồng. Con bé người làm đứng ngay bên cạnh tôi. “Mình không bao giờ biết được mình có cái gì ngay trong chính căn nhà của mình,” cô ta nói, và cả hai chúng tôi đều cười lớn.

“Ơ, nào Anh, nào Chị!” gã giữ ngựa cất tiếng gọi, và hai con ngựa, hai con vật khổng lồ, hông chắc mạnh, lèn chân sát vào thân, cúi thấp đầu tựa như con lạc đà xuống, từng con một nó lắc mông xục xịch trườn tới chiếm trọn cái cửa để thoát ra ngoài với một sức mạnh từ thân chúng. Nhưng rồi chúng đứng thẳng lên, chân cao, với toàn thân nồng nặc sặc sụa mùi.

“Lại giúp hắn,” tôi bảo con bé người làm, và đứa tớ gái sốt sắng chạy lại đưa yên cương cho tên giữ ngựa. Nhưng vừa đúng khi con bé tới gần là gã giữ ngựa vòng tay ôm ngay lấy nó và dí mặt gã lên mặt nó. Con bé hét lên và chạy lại gần tôi; dấu đỏ máu hai hàm răng của gã hiện rõ trên má nó.

“Đồ súc sanh,” tôi giận dữ la lớn, “bộ ngươi muốn ăn roi hay sao?” Nhưng rồi tôi nhớ ngay rằng hắn là một người lạ, rằng tôi không biết gã từ đâu tới, và rằng hắn đang tự ý giúp tôi trong khi mọi người đều từ chối. Như biết được ý tôi hắn không coi trọng lời hăm dọa của tôi, vẫn bận rộn với yên ngựa, hắn chỉ quay lại về phía tôi có một lần.

“Lên xe đi,” hắn rồi nói, và quả thật mọi chuyện đã sẵn sàng. Tôi chưa hề, tôi ghi nhận, được cưỡi một cỗ xe với đôi ngựa đẹp như thế, và tôi khoan khoái trèo lên.

“Nhưng tôi cầm cương đấy,” tôi nói, “anh đâu có biết đường.”

“Lẽ dĩ nhiên rồi,” hắn nói, “dù sao tôi đâu có đi với ông, tôi ở lại với Rosa mà.”

“Không,” Rosa la lớn lên và chạy vào trong nhà, linh cảm trước sẽ chẳng thoát được số phận. Tôi nghe tiếng dây xích leng keng khi nó gài then cửa, tôi nghe khóa đóng cạch một cái: tôi cũng nhìn thấy nó chạy bổ qua hành lang, và tắt hết đèn trong những căn phòng để tránh bị tìm ra.

“Anh đi cùng với tôi,” tôi nói với người chăn ngựa, “hay tôi sẽ không đi nữa, dù khẩn cấp đến mấy đi nữa. Tôi không thể mơ chuyện đổi đứa con gái làm giá cho cuộc hành trình.”

“Đi đi!” hắn nói, vỗ hai tay, cỗ xe vùng chạy như một khúc gỗ trên một giòng nước lũ. Tôi nghe cánh cửa căn nhà tôi bể tung, vỡ từng mảnh gỗ dưới đập phá của gã chăn ngựa: rồi mắt và tai tôi ngập những tiếng ầm ầm mù mịt làm tôi mất hết cảm giác.”
Nhưng dường như tất cả những sự kiện đó chỉ xẩy ra chớp nhoáng, bởi vì như là cửa nhà của người bệnh đã mở ngay trước ông của tôi. Tôi đã tới đó rồi. Ngựa đứng yên lặng, tuyết ngưng rơi; trăng rọi sáng trưng. Cha mẹ người bệnh chạy ra khỏi nhà, cô chị người bệnh chạy theo sau; họ hành động như là nhấc bổng tôi ra khỏi cỗ xe ngựa. Tôi chẳng luợm lặt được điều gì qua những lời nói liên tu bất tận tán loạn của họ; không khí trong phòng người bệnh thật không thể chịu nổi; khói bốc lên từ cái lò cũ kỹ. Tôi sẽ phải đẩy mở cửa ra; nhưng trước tiên tôi muốn nhìn con bệnh đã. Gầy ốm, không sốt, không lạnh, không ấm, mắt trống rỗng, ở trần, thằng bé tự nâng mình dậy từ chiếc chăn đắp, dí đầu vào gần cổ tôi, thì thầm vào tai tôi, “Bác sĩ, hãy để tôi chết.” Tôi dò xét chung quanh; không có ai nghe hết. Bố mẹ nó đứng lặng ngắt, hơi cúi về phía trước, chờ nghe tôi phán quyết; con chị gái mang một cái ghế để đựng đồ nghề của tôi lên. Thằng bé vẫn tiếp tục mò mẫm nhắc nhở tôi từ trên giường về mong muốn của nó: tôi cầm lên một vài cái kìm kẹp, quan sát duới ánh đèn cầy, rồi lại đặt xuống.

“Được rồi,” tôi nghĩ một cách xúc phạm đến thần thánh, “trong những trường hợp như thế này mà có thần thánh giúp, gửi đến một con ngựa vì thiếu, thêm một con thứ hai bởi sự khẩn cấp, trên hết lại ban cho một thằng giữ ngựa nữa.”

Chỉ đến lúc này tôi mới nhớ đến con Rosa. Tôi cần làm gì, làm sao tôi có thể cứu nó, làm sao tôi có thể cứu nó ra khỏi tay cái thằng giữ ngựa, cách xa tôi mười dặm đường, những con ngựa bất kham trước cỗ xe của tôi? - những con ngựa này không biết làm sao mà lỏng được dây cương, đẩy toang cánh cửa sổ, tôi không biết sao, ở phía ngoài, chúng đang thò đầu qua những cánh cửa sổ, không hề sợ tiếng kêu thét của gia chủ, chúng há miệng lớn về bệnh nhân.

“Ta cần lái xe về nhà ngay,” tôi nghĩ, như thể đôi ngựa đang hỏi tôi lên đường; nhưng tôi lại để cho con bé chị cởi áo choàng lông của tôi ra vì có lẽ nó nghĩ rằng tôi đang choáng váng vì nóng. Một ly rượu rum soạn ra để cạnh cho tôi. Người đàn ông già vỗ lưng tôi - sự hy sinh tài sản của ông ta biện minh cho hành động quen thuộc này. Tôi lắc đầu; tôi cảm thấy buồn ói trong vòng nghĩ hẹp hòi của ông ta; đó là lý do duy nhất tại sao tôi không uống. Bà mẹ đứng bên cạnh giường, khuyến khích tôi lại gần; tôi chấp thuận và, trong khi con ngựa hí lớn đầu hướng lên trần nhà, tôi đặt đầu tôi lên ngực thằng bé, và nó rùng mình dưới bộ râu ướt của tôi. Điều này xác nhận điều tôi biết: thằng bé khỏe mạnh, hệ tuần hoàn hơi kém một chút—nó đã bị người mẹ lo âu quá sức cho dùng nhiều cà phê quá, nhưng nó lành mạnh, và tốt nhất là đẩy nó ra khỏi giường. Tôi không là kẻ làm việc tốt, và như thế tôi cứ để cho nó nằm đó. Tôi chỉ là kẻ làm công cho quận, và tôi đã thực hiện trách nhiệm của tôi đủ rồi, quá đủ nữa là khác. Mặc dù tiền trả rất kém, tôi rộng lượng và giúp đỡ người nghèo. Tôi cũng vẫn còn phải lo cho con Rosa, rồi thằng bé có thể toại nguyện với ước muốn của nó, và rồi tôi cũng sẽ muốn chết. Tôi làm gì ở đây trong cái mùa đông bất tận này? Con ngựa của tôi chết, không ai trong làng cho tôi mượn ngựa của họ, tôi phải kéo sức đến cửa chuồng heo; nếu chúng không là những con ngựa, thì tôi đã phải đánh cỗ xe với heo rồi. Đó là chuyện làm sao đấy. Và tôi gật gật đầu với người nhà thằng bé. Họ không biết chi hết, và ngay cả dù họ biết họ cũng không tin đâu. Viết toa thuốc (đưa cho họ) thì dễ, nhưng nói cho người ta hiểu là chuyện khó khăn. Vậy, thì tôi đã hoàn tất xong cuộc thăm viếng bệnh nhân của tôi, một lần nữa, họ lại triệu tôi đến một cách vô ích, tôi đã quen thuộc rồi, cái chuông ban đêm của tôi đã giúp toàn quận địa phương lợi dụng để làm khổ tôi; nhưng phải hy sinh con Rosa lần này - con bé hiền lành đã sống ở nhà tôi cả bao nhiêu năm mà tôi ít khi để ý đến nó - sự hy sinh này quá lớn, và tôi đang phải tìm kiếm lý do thỏa đáng để tránh khỏi đấm vào gia đình này, những kẻ, nói cho cùng, không thể đánh đổi đời họ với con bé Rosa của tôi được.

Nhưng khi tôi đóng bị dụng cụ lại và ra hiệu lấy áo lông, và mọi người trong gia đình đứng cùng nhau, nhìn người cha ngửi ly rượu rum đang cầm trong tay, người mẹ có lẽ thất vọng vì tôi (mọi người muốn gì đây không biết?), cắn môi, nước mắt chảy dài, và khi nhìn thấy con bé chị quơ cái khăn có dính vết máu đỏ, tôi có cảm nhận trong tình trạng đó rằng thằng bé có thể đau bịnh thật.

Tôi lại gần thằng bé, nó cười với tôi như thể tôi mang cho nó chén súp mạnh nhất- và ồ cả hai con ngựa đều hí vang: tiếng động, có lẽ được truyền đến từ một lực cao hơn nào đó, làm cho sự khám bệnh được sáng tỏ hơn. Và bây giờ tôi khám phá ra: đúng, thằng nhỏ bị bệnh. Ở phía bên phải, gần hông nó, một vết thương mở loét cỡ bàn tay. Màu hồng, với nhiều độ màu khác nhau, xậm ở trong sâu, nhạt hơn ở phía ngoài mép, với nhưng cục máu đọng không đều, và mở ngỏ như bề mặt một cái mỏ. Đó là nhìn từ xa. Quan sát gần kỹ hơn nữa thấy có biến chứng. Ai nhìn thấy mà không khỏi huýt gió nhẹ? Nhưng con sâu mập và dài cỡ ngón tay út của tôi, mầu hồng và đang quậy trong máu, trong vết thương, chúng có thân trắng, nhiều chân, ngọ nguậy khi nhìn dưới ánh sáng. Tôi nghiệp thằng bé, không thể giúp được nó nữa rồi. Tôi đã tìm ra vết thương lớn của em, rồi thể nào em cũng bị cái hoa đang nở bên sườn đánh gục thôi. Cả gia đình mừng ra mặt, họ thấy tôi làm được chuyện rồi (tìm ra bệnh rồi), con chị kể cho mẹ nó, mẹ nói cho người cha, người cha nói với những người khách đang dón dén đến với hai cánh tay dang rộng để giữ thăng bằng dưới ánh trăng sáng qua cánh cửa mở.

“Ông sẽ cứu tôi chứ?” thằng bé thì thầm, khóc tấm tức, hầu như không hề biết có những sinh vật đang sống ở vết thương. Đó là cái mà mọi người ở khu này đều giống nhau cả. Luôn luôn đòi hỏi cái không thể của một y sĩ. Họ đã mất lòng tin cổ truyền; vị cố đạo ngồi nhà, cắt thành miếng nhỏ từng lớp áo thánh. Nhưng người y sĩ thì được xem như có thể hoàn tất mọi chuyện với đôi bàn tay mổ xẻ tinh xảo. Vậy đó, cái gì đây: Tôi có tự xả thân đâu; nếu họ dùng tôi một cách lầm lẫn cho mục đích linh thiêng, thì tôi cũng phụ theo vậy. Tôi còn đòi hỏi cái gì nữa đây? Tôi một gã y sĩ làng già nua, bị tước đoạt mất đứa tớ gái!
Thế rồi họ đến, người nhà thằng bé và những kẻ già nua trong làng, và họ cởi bỏ quần áo tôi ra. Ở phía ngoài căn nhà, một ca đội học sinh với một thầy giáo đứng đầu hướng dẫn hát đồng ca một bản nhạc rất đơn giản với những lời:

Hãy cởi quần áo người y sĩ ra, rồi thằng bé sẽ khỏi
Và nếu nó không khỏi thì giết ông ta đi!
Ông ta chỉ là một y sĩ, chỉ là một y sĩ.

Thế là tôi bị lột trần và, với ngón tay đan vào bộ râu, đầu nghiêng sang một bên, tôi điềm tĩnh nhìn mọi người. Tôi hoàn toàn chấn tĩnh và làm sáng tỏ mọi chuyện và tiếp tục như thế, mặc dù cũng chẳng giúp được gì cho chính tôi, bởi vì bây giờ họ nắm đầu tôi nắm chân tôi và mang tôi tới bên giường con bệnh. Họ đặt tôi bên tường, bên phía có vết thương. Rồi tất cả mọi người rời phòng; cửa đóng lại; tiếng hát tắt lặng; mây che khuất mặt trăng, khăn trải giường ấm bao quanh tôi.

“Ông biết không,” có tiếng ai đó nói vào tai tôi, “Tôi không mấy tin tưởng vào ông. Tại sao ư, ông chỉ bị liệng tới đây, ông đã không tự ý đến đây với đôi chân của ông. Thay vì giúp tôi, ông lại làm chật giuờng tôi. Tôi chỉ muốn cào mắt ông ra thôi.”

“Đúng thế,” tôi nói, “thật là nhục nhã. Nhưng nói cho cùng, tôi là một y sĩ. Tôi nên làm gì? Hãy tin tôi đi, thật không dễ cho tôi chút nào cả.”

“Tôi phải hài lòng với cái cớ đó hay sao? Ồ, phải rồi tôi phải. Tôi bao giờ cũng phải hài lòng với chính tôi. Tôi đến với thế giới này với một vết thương đáng yêu; đó là ưu đãi duy nhất của tôi.”

“Này anh bạn trẻ,” tôi nói, “vấn đề của anh là sự hiểu biết của anh hạn chế quá. Tôi đã từng ở trong bao nhiêu phòng bệnh rồi, nói xa và rộng, tôi cho anh biết: Vết thương của anh không có chi quá tệ đâu. Tạo một góc sắc với hai nhát rìu phạt vào thân cây. Trong rừng nhiều người phơi bên cạnh của họ ra, họ chẳng nghe được tiếng vang của rìu chém đổ cây, và lẽ dĩ nhiên họ không nhận ra rằng cái rìu đã ở gần ngay bên họ.”

“Thật thế sao hay là ông lừa tôi trong cơn nóng sốt của tôi?”
“Đúng thật như thế- hãy nghe lời danh dự của người y sĩ quận.”
Và nó tin thật và trở nên yên lặng.

Nhưng bây giờ là lúc tôi nghĩ làm sao thoát thân. Ngựa vẫn còn đứng trung thành ở chỗ cũ. Quần áo lông và bị đồ nghề được tôi túm lấy nhanh chóng; tôi không muốn mất thì giờ mặc quần áo vào. Nếu hai con ngựa chạy mau như khi chúng tới, thì tôi có thể nhẩy bổng như lò xo từ giường này đến giường tôi rồi. Một con ngựa lùi xa cái cửa sổ như nghe lệnh; tôi liệng cái đống đang ôm trong tay lên xe; cái áo lông của tôi đáp rơi quá xa, chỉ có một cánh tay áo là dính vào cái móc. Cũng đủ chán. Tôi đu người lên con ngựa. Dây cương lỏng lẻo lết, hai con ngựa như tách rời riêng biệt kéo cỗ xe theo sau, chiếc áo lông lết sau cùng trên tuyết.

“Hãy đi nào,” Tôi nói, nhưng sao sự di chuyển không sống động tí nào. Chầm chậm, như một ông lão, cỗ xe bò trên vùng tuyết bao la. Trong một thời gian dài, từ xa giọng ca không chính xác của trẻ em vẫn vọng lại:

Hãy vui lên, tất cả bệnh nhân ơi
Bác sĩ đã cùng lên giường rồi.

Tôi chẳng thể nào về đến nhà với cái tốc độ này; cái huy hoàng nghề nghiệp của tôi trở nên tối tăm rồi; một kẻ thay thế đã ăn cắp chỗ tôi. Nhưng hắn chẳng thể thay thế được tôi. Gã chăn ngựa ghê tởm đã làm tan hoang nhà tôi; Rosa là nạn nhân của hắn; tôi nhất định không tin như vậy. Trần trụi, với sự ban thưởng của giá băng ở trên những khoảng đáng thương nhất, với cổ xe trần thế, với đôi ngựa hoang đường, tôi, một gã già nua, đi lang thang. Cái áo lông choàng treo ở phía sau của cỗ xe, nhưng tôi không với tới được, và không một ai trong số người bệnh già nua vô giá trị của tôi, sẽ nhấc một ngón tay giúp tôi. Bị lừa rồi! Bị lừa rồi! Một khi đã đáp lại một báo động giả tạo của cái chuông đêm thì không bao giờ có thể làm đúng được- không bao giờ.


April 27, 2012
Sóng Việt Đàm Giang

Câu chuyện Y Sĩ Làng Quê đã được họa sĩ Yoji Yamamura làm thành một phim hoạt họa ngắn rất linh động. Phim đã được nhiều giải thưởng kể cả giải Ōfuji Noburō 2008 và Giải nhất 2007 tại Đại hội hoạt họa phim Quốc tế Ottawa.

Ba đoạn chuyện vẽ linh hoạt phim của Yamamura có thể xem tại links:
http://www.youtube.com/watch?v=_XpvlrOcEcM
http://www.youtube.com/watch?v=12XfWsSiEjY&feature=relmfu
http://www.youtube.com/watch?v=XlapQIZbKxU&feature=relmfu