Chàng Gù Nhà Thờ Đức Bà. Paris. SVĐG

Chàng Gù Nhà Thờ Đức Bà tại Paris.
Victor Hugo

Cuốn tiểu thuyết Chàng Gù Nhà Thờ Đức Bà là cuốn sách đầu tiên viết bao quanh cuộc đời từ vua nước Pháp cho đến chuột cống rãnh Paris. Victor Hugo đã diễn tả câu chuyện như một kịch trường vĩ đại về lịch sử thời đó, hiện thân qua bối cảnh nhà thờ, xã hội như nhân chứng và chủ xướng thầm lặng. Đây cũng là cuốn chuyện đầu tiên nói đến những kẻ nghèo hèn, hành khất, những kẻ bị coi như thành phần bất hảo, được xem như là những kẻ chủ xướng.

Cuốn tiểu thuyết ra mắt năm 1831 đã thu hút quần chúng mãnh liệt và là động lực khơi mào sự tu bổ những kiến trúc bị tổn hại theo thời gian và chiến tranh. Tối hậu đã dẫn đến sự trùng tu và xây dựng một kho để Thánh vật cho Nhà Thờ Paris vào giữa thế kỷ thứ 19 bởi chính quyền thời vua King Louis-Philippe I. Công việc trùng tu được giao cho Kiến Trúc sư Jean-Baptiste Lassus và Eugene Viollet-le-Duc thực hiện bắt đầu vào năm 1844. Sau khi Lassus qua đời năm 1857 thì Viollet-le-Duc là người duy nhất tiếp tục công việc.

Viollet-le-Duc là một người có đầu óc phóng khoáng, ông đã có lời như sau: "bảo trì, tu bổ một tòa nhà lớn không phải chỉ là duy trì nó, sửa chữa nó, hay làm lại nó, mà là công việc tái thiết lập để nó trở nên một trạng thái hoàn tất có thể chưa từng hiện hữu ở một thời điểm nhất định nào đó".

Viollet Le-duc đã biến một Nhà Thơ đổ nát điêu tàn thành một nhà thờ như chúng ta hiện thấy.

Ngoài những máng xối thoát nước có hình thú hả miệng (gargoyles) ra thì kiến trúc sư Villolet Le-Duc thêm vào một số quái vật mình sư tử đầu thú (chimieres) được trưng ở tầng hai giữa hai tòa tháp. Một tòa tháp nhọn ở phía đông của nhà thờ cao 90 m cũng được xây lại. Một vài điểm lý thú chung quanh công việc tu bổ bảo trì Nhà Thờ Notre Dame của Le-Duc đã được biết đến. Chung quanh ngọn tháp nhọn cao vút này có trưng tượng của nhiều thánh. Tất cả các tượng đều quay lưng vào tháp nhọn, hướng mặt xuống phía dưới, riêng một tượng ở cửa Nam (tượng St Thomas) thì trong tay phải cầm một thước vuông, lại quay mặt nhìn lên ngọn tháp mà khuôn mặt thánh này giống kiến trúc sư Le-Duc. Mời quan sát hình đính kèm xem có đúng không nhé.
 

Tượng Các Thánh Thánh Thomas KTS Viollet-le-Duc Tượng bán thân Chàng gù Quasimodo

(*) Tượng Quasimodo có thể thấy tại cửa Bắc phía trên cao.

Ông Le-duc là một người rất hâm mộ chuyện của Victor Hugo với Chàng Gù Nhà Thờ Đức Bà. Chúng ta có thể đã biết như trên rằng Le-Duc là người đã xây cái ngọn tháp cao vút (spire), và có tượng thánh St Thomas, tay cầm một cái thước vuông, ngửng mặt ngưỡng mộ nhìn lên ngọn tháp, công trình xây dựng của chính ông, mà khuôn mặt thánh St Thomas giống hệt khuôn mặt của Le-Duc; nhưng có mấy ai biết rằng trên một góc vách cao bên cửa Bắc (trên Rue du Cloitre Notre Dame) có hình một tượng bán thân nhân vật gù Quasimodo trong chuyện Chàng Gù nhà thờ Đức Bà ?
 

Chàng Gù Nhà Thờ Đức Bà (Notre Dame de Paris)

Nhà thờ cổ kính tại Paris
Có chuyện chàng gù thật dị kỳ
Ẩn náu đời buồn đầy tuyệt vọng
Yêu thầm chết thảm ngập lâm li.
Hugo viết chuyện tình lưu vết (1)
Le-Duc tu trì dấu vẫn ghi (2)
Góc vách cheo leo nhìn tuyệt vọng
Ngày đêm nắng gió hứng sầu bi.
          Sóng Việt Đàm Giang
           

(1) Victor Hugo
(2) Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc