tiếp theo
Lời
Mở Ðầu
Bài 2
CÁC ÐIỄM CĂN BẢN ÐỂ ÐỌC KÝ ÂM TRONG
LOẠT BÀI NÀY:
·
Các notes nào cần phải nhấn để rung
sẽ có dấu hiệu "làn sóng âm thanh" ngay phía trên note.
- Note nhạc được viết theo Diapason (conventionnal) do đó có thể tự học trên Computer (chép lại vào 1 software nào có thể playback, ai dùng Encore thì chúng tôi sẽ chuyển "encore file" khi có yêu cầu). Dĩ nhiên Computer không phát được những âm do sự nhấn từ 1/4 tới 1/2 phím vừa rung (trill).
TD: XANG (re) nhịp 28, nhấn cho đến khi nghe phát ra âm MI,
"mùi" hơn là Mi bình thường.
- Ðánh SỐ DÂY: 1, 2, 3, 4, 5 (CÓ KHOANH TRÒN) note trên giây số đó.
- GIÂY 1 - 3 - 5 cách nhau bằng 0CTAVES. Do đó chỉ cần học giây: 1, 2, 4.
- GIÂY 1 - 2 giống như giây Tây Ban Cầm SI - MI
- Nhắc lại các notes đối chiếu tương ứng:
HÒ XỰ XANG XÊ CỐNG
LA SI RE MI FA#
- MEDIATOR: E chiều của mediator khi cần thiết.
- Số chỉ NGÓN tay trái:
0 (GIÂY BUÔNG),
1 (NGÓN TRỎ),
NGÓN GIỮA),
3 (NGÓN ÐEO NHẪN),
4 (NGÓN ÚT)
- Các ngón nên bấm theo 1 thứ tự lên cũng như xuống: để cho "dễ coi" và thực hành những notes "rất nhanh" khỏi bối rối, lụp chụp v.v...
TD: notes
Fa#, Sol#, La ngón tay sẽ là 1,
3, 4 và đi xuống, ngược lại nếu note
Sol# các bạn xử dụng ngón 2 thì
ngón tay sẽ phải vói và xấu đi.
Ðây là ký âm cho câu 1, sang câu 2 sẽ lại có sự thay đổi về ký
âm.
VỌNG
CỔ CÂU SỐ 1:
Ký
âm câu Vọng Cổ 1 từ nhịp 16 trở đi. Phần "RAO" (VC 1A: dạo đàn ad lib
trước khi "vô" Vọng Cổ sẽ được viết sau, lúc học thường được dạy sau
cùng, sau khi đã hoàn tất các câu Vọng Cổ).
BỔ
TÚC VÀI CHI TIẾT:
- Bắt đầu câu 1 VC là "nói lối" hoặc ngâm sa mạc tức là phần ad. lib, trong lúc đó thì nhạc sĩ cũng ad. lib, gọi là "rao". Khi ca sĩ bắt đầu "vô" thì đàn ngưng lại và bắt đầu lúc xuống HÒ, cùng 1 lúc ăn khớp với nhau thì thính giả bắt hứng, sẽ vỗ tay khen thưởng.
Lời
ca ở nốt HÒ này phải là dấu HUYỀN (nhịp 16), lời ca kế tiếp tận cùng ở nhịp 20
cũng phải vào HÒ dấu HUYỀN.
Sau phần ngâm
ad. lib lúc ca sĩ "vô vọng
cổ" âxuống chữ HÒ thì nhạc sĩ phải
"NHỒI", (nhồi = sự lặp lại
LA-MI-LA - Hò-Xê-Hò hoặc
Hò-Hò-Hò-Hò)
Chỉ có HÒ là phải dấu huyền, các notes khác có thể
"du-di" (flexible) hơn .
Nhịp
16 = HÒ
Nhịp
20 = HÒ
Nhịp
24 = XÊ
Nhịp
28 = XANG
Nhịp
32 = CỐNG
Khi
kẹt chữ thì dùng vần không dấu mới dễ ca. Vì lý do đó CỐNG ở cuối câu 1 không dấu SẮC cũng có thể hát "lái" lên được.
- GIÂY ÐÀN: lúc bắt đầu để cho dể đàn nên dùng:
giây
1 : giây .008
giây
2 : giây .010
giây
3-4 : giây .021
giây
5: giây .030
SO GIÂY: bắt đầu nên so giây dưới
diapason 1 bán âm (demi-ton) Vì căng quá thì khó nhấn, giây dùng quá thì note
sẽ lạc.
MỘT THÍ DỤ CHO CÂU VC1:
(Hò
16, Hò 20, Xê 24, Xang 28, Cống 32)
Xuân
trong mùa Ðông
(Ngâm/nói ad lib) Chàng ơi...trời hôm nay sao thiệt
lạnh lẽo
Nhưng
sao em không cảm thấy lòng đông gíá
Có
phải chăng vì hồn em đang được sưởi ấm bởi tình chàng... (HÒ 16 vào
tempo)
Từ
thuở nào năm ấy em (đã) biết chàng (HÒ 20)
Xuân
đi, Hè đến, Thu về, Ðông tới
Em
vẫn thường (*) nghĩ đến chàng luôn (XÊâ24)
Lòng
em vẫn chan-chứa mối sầu vương
Chàng
đã mang lại tình yêu và nguồn sinh khí (XANG 28)
Một
tình yêu nhẹ nhàng không điều kiện
Mối
tình ta chỉ có không gian chứng kiến. (CỐNG 32)
Sóng Việt Ðàm Giang 31/12/2001
Bài thí dụ trên đây có hình thức của
câu 1 vọng cổ, nhưng chỉ cần hoán chuyển câu cuối là có thể hát thành câu 2
(xem bài kỳ tới) như sau:
VỌNG
CỔ CÂU 2
(Hò
16, Hò 20, Xê 24, Xê 28, Xang 32)
Xuân trong mùa Ðông (Sóng Việt Ðàm Giang 31/12/2001)
(Ngâm/nói
ad lib) Chàng ơi...trời hôm nay sao thiệt lạnh lẽo
Nhưng
sao em không cảm thấy lòng đông giá
Có
phải chăng vì hồn em đang được sưởi ấm bởi tình chàng... (HÒ 16 vào
tempo)
Từ
thuở nào năm ấy em (đã) biết chàng (HÒ 20) *
Xuân
đi, Hè đến, Thu về, Ðông tới
Em
vẫn thường (**) nghĩ đến chàng luôn (XÊâ24)
Lòng
em vẫn chan-chứa mối sầu vương
Chàng
đã mang lại tình yêu và nguồn sinh khí (XANG 28)
Một
tình yêu nhẹ nhàng không điều kiện
Chỉ
một không gian vũ trụ chứng kiến mối tình ta. (XANG 32)
*
Nếu Hò 16 và Hò 20 đi liền nhau như câu 1,2,4,5 thì nhịp Hò 20 chỉ có một câu
văn thôi.
*Nếu
nhịp 20 không phải là note Hò thì nhịp này (20) có hai câu văn như mọi nhịp
khác.
Thí dụ như trong vọng cổ câu 6 “Ðôi lời với Quỳnh Hoa”
Ðắm lòng người Quỳnh Hoa phô muôn
sắc
Hương ngọt ngào, cõi mộng ru hồn ta
(Xê 20)
(**)
Các lời có gạch dưới là để dể theo nhịp lúc hát. Các chổ trong ngoặc là các sửa
đổi có thể thực hiện trong thí dụ này.
Một
điểm nữa đáng chú ý ở đây là nếu chữ cuối của câu chót tận cùng bằng Hò 32, thì
câu hát sẽ thành vọng cổ câu 4, hoặc bằng Xề 32 thì sẽ hát thành câu 5.
Câu
4: “Xuân trong mùa Ðông”:
Một
tình yêu nhẹ nhàng không điều kiện
Chỉ
một không gian vũ trụ chứng kiến mối tình mình (Hò 32)
Câu
5: “Một đóa hoa Quỳnh”
Thà
một phút huy hoàng rồi chợt tắt
Còn
hơn ta quay quắt một kiếp người (Xề 32)
còn tiếp...
No comments:
Post a Comment