Thursday, March 31, 2016

Mầu Áo Lam Trưng Vương. Đàm Giang



Mầu Áo Lam Trưng Vương

Trong buổi họp mặt truyền thống Trưng vương kỳ 31 ngày 27 tháng 3, 2016 vừa qua tổ chức tại nhà hàng Kim Sơn,  Houston, Texas, phóng viên đài truyền hình ABTV Kim Phượng có đưa ra vài câu hỏi cho Đàm Giang, trưởng ban tổ chức Ngày Họp Mặt Trưng Vương 2016, trong đó có một câu hỏi của camera man Trieu Bach, người thu hình. Câu hỏi này theo Đàm Giang hiểu lúc đó là có ý muốn hỏi: tại sao ngày trước năm 1975 thì nữ sinh Trưng Vương ở  Việt Nam mặc áo trắng mà bây giờ lại mặc áo xanh như hiện tại?
Hiểu câu hỏi này như muốn nói về mầu áo xanh Trưng Vương tại Houston mà các cựu nữ sinh Trưng Vương đang mặc (mà không phải là câu hỏi lịch sử màu áo lam Trưng Vương), người được phỏng vấn đã trả lời sau chỉ một vài giây suy nghĩ thoáng qua trong đầu liên quan đến mầu xanh Trưng Vương hiện tại (royal blue) và câu trả lời có nhắc đến một bài viết của một cựu nữ sinh TV (Phạm Tuyết Mai), đại để như: màu áo đồng phục là mầu trắng nhưng khi muốn tổ chức đại hội thì các chị TV cần một màu cho “hấp dẫn” cho “nổi” hơn nên vào cỡ năm một ngàn chin trăm tám mấy đã đồng ý chọn màu xanh như hiện tại (không nhắc đến màu xanh lam đậm/blue navy hay xanh lam da trời/blue sky). (4).
Vì không nhắc đến áo màu lam cũ trước 1975 đã từng có, nên câu trả lời có thể đã gây ngộ nhận cho khán thính giả.
Nay, người viết hàng chữ này xin viết thêm vài hàng về trường nữ trung học Trưng Vương và màu áo xanh Trưng Vương. Nếu không chính xác thì mong nhận những ý kiến bổ túc có tài liệu kiểm chứng.
Đàm Giang
**
Link xem Youtube  Phóng Sự Cộng Đồng của đài truyền hình ABTV:
Link xem một số hình ảnh buổi trình diễn trong ngày Họp Mặt kỳ thứ 31,Trưng Vương Muôn Thuở của GĐTV Houston, Texas, tổ chức ngày Chủ Nhật 27 tháng 3, 2016:
Ghi nhận: Một số hình ảnh chụp lại từ link Phóng Sự Công đồng của đài truyền hình ABTV, do Triêu Bach thực hiện; một số hình ảnh thuộc bộ hình của GĐTV.
*** 
Tài liệu thu thập trên internet.
Một chút lịch sử về trường Nữ Trung Học Trưng Vương
Năm 1917, một ngôi trường dành cho nữ sinh nằm trên con đường Đồng Khánh ở phía nam Hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội với bảng hiệu mang tên Pháp là College de Jeunes Filles (Trường Nữ Trung Học) xuất hiện. Trường không có một tên danh từ riêng viết hoa nào khác vì đó là ngôi trường duy nhất của cả miền Bắc với 4 năm dành cho nữ sinh học tới cấp trung học từ lớp 6 đến lớp 9.  Vì trường nằm trên đường Đồng Khánh nên được gọi là trường nữ Trung Học Đồng Khánh. (1)
 Sau khi tốt nghiệp bằng Thành Chung hay DEPSI, nếu muốn tiếp tục để thi tú tài, các nữ sinh trường Nữ Trung Học Đồng Khánh phải qua học thêm 3 năm nữa từ lớp 10 đến lớp 12 tại trường Bưởi.
Năm đầu trung học lúc đó là lớp đệ Thất, rồi tiếp tục đệ Lục, Ngũ, Tứ là xong Trung Học Đệ Nhất Cấp. Sau đó là Trung Học Đệ Nhị Cấp gồm đệ Tam, Nhị, Nhất. Tóm lại các lớp trung học đếm ngược từ số lớn tới số nhỏ. Về sau, chương trình học đổi cách chia lớp theo phương cách của Âu Mỹ mà đếm tới: lớp 6 (tương đương với đệ Thất), rồi lớp 7, 8, 9, 10, 11, và lớp 12 là tương đương với lớp đệ Nhất khi xưa.
 Năm 1943, để tránh loạn lạc, trường phải tạm rời về Hưng Yên.
 Năm 1945, Nhật Bản thua trận và đầu hàng, trường lại trở về thủ đô. Các lớp học phải học tạm ở Hoàng Mai thuộc vùng ngoại thành Hà Nội và qua năm 1946 dọn về trường Lò Đúc. Từ đây trường được mang tên Hai Bà Trưng do bà Nguyễn Thị Thục Viên làm hiệu trưởng.
Kháng chiến toàn quốc bùng nổ. Một lần nữa trường lại rời về miền quê để học tập.
Năm 1948 trường trở về Hà Nội, nữ sinh học nhờ tại trường Hàng Than; năm 1950, trường được đặt tại đường Hai Bà Trưng và tên trường được đổi tên là Trưng Vương.   Hiệu trưởng là bà Tăng Xuân An. Trường mở thêm Đệ Nhị cấp.Cấp Trung Học 7 năm.  Áo đồng phục màu lam xuất hiện từ đây (không rõ màu lam đậm hay lam nhạt). (2).
Trưng Vương có đồng phục áo xanh lam. Chúng tôi phải mặc đồng phục ngày thứ hai để lớp buổi sáng làm lễ chào cờ và lớp buổi chiều làm lễ hạ cờ. Những ngày khác thì được mặc tự do nhưng lúc nào cũng phải đeo huy-hiệu của trường ở ngay nẹp áo trước ngực, ai không đeo sẽ bị phạt. Huy-hiệu xinh-xinh, có nền màu lam, chính giữa là một ngọn đuốc màu đỏ làm nổi bật thật dễ thương. (3).
Năm 1954, sau hiệp định Genève, mội bộ phận chuyển vào Sài Gòn, trong khi chưa có trường Trưng Vương  thì phải học nhờ ở trường Gia Long, Saigon; chiếc áo màu lam dần dần đã không còn mà được thay bằng chiếc áo dài đồng phục màu trắng (?).
(ghi chú:  người viết không tìm ra tài liệu chứng thực về thời điểm của áo xanh lam đậm trở thành xanh lam da trời ).

Đàm Giang

Ghi chú.
(1). Trích dẫn từ: Giáo dục ở Nam Việt nam từ xưa đến hết Đệ Nhất Cộng Hoà. http://www.dongnaicuulong.org/giaoDuc/giaoDuc_detail.php?giaoDucId=5
Và đến năm 1917 chính quyền thuộc địa mới có một hệ thống giáo dục thống nhất cho cả ba miền Nam, Trung, Bắc. Hệ thống giáo dục mới này - gọi là Giáo Dục thời Pháp thuộc - gồm có ba bậc : Tiểu học, Trung học, và Đại học. Bậc Tiểu học được chia làm hai cấp : (1) cấp Sơ học gồm các lớp Đồng Ấu (Cours Enfantin) hay lớp Năm hoặc lớp Chót, lớp Dự Bị (Cours Preparatoire) hay lớp Tư, và lớp Sơ Đẳng (Cours Elementaire) hay lớp Ba, (2) cấp Tiểu học gồm có lớp Nhì Một Năm (Cours Moyen Première Année), lớp Nhì Hai Năm (Cours Moyen Deusième Année) và Lớp Nhất (Cours Supérieur). Mỗi làng có một trường sơ cấp. Ở tổng lớn hay ở quận (đông dân) có thể có trường tiểu học nếu có đông học sinh. Tại mỗi tỉnh lỵ có một trường tiểu học lớn (có nhiều lớp cho mỗi cấp lớp), như trường Nam Tiểu học Mỹ Tho chẳng hạn có được 5 lớp Nhất, 1 lớp Tiếp Liên (Cours des Certifiés) hồi thập niên 1940. Học xong lớp Ba, tức là hết Sơ cấp, học sinh phải thi tuyển vào lớp Nhì Một Năm để học tiếp bậc Tiểu học, và khi xong lớp Nhất (hết bậc Tiểu học) học sinh lại phải thi lấy bằng Sơ Tiểu tiếng Pháp viết tắt là bằng CEPCI (tức là Certificat d'Études Primaire Complémentaire Indochinoise). Đậu xong bằng này học sinh mới được dự kỳ thi tuyển vào năm Thứ Nhất trường Trung học.
 Bậc Trung học cũng chia làm hai cấp. Cấp thứ nhất gọi là Cao Đẳng Tiểu Học (Enseignement Primaire Superieur, cũng như trung học đệ nhất cấp sau này) gồm có bốn lớp : Năm Thứ Nhất (Première Année), Năm Thứ Nhì (Deuxième Année), Năm Thứ Ba (Troisième Année) và Năm Thứ Tư (Quatrième Année). Học xong Năm Thứ Tư học sinh thi lấy bằng Thành Chung hay DEPSI (Diplôme d'Études Primaire Superieur Indochinois). Những ai muốn thi lấy bằng cắp Pháp thì có thể thi bằng Brevet Premier Cycle hay Brevet Elementaire. Cấp thứ hai là ban Tú Tài gồm các lớp Second (như Đệ Tam hay lớp 10 sau này), Première (như Đệ Nhị hay lớp 11) và lớp Terminale (như Đệ Nhất hay lớp 12). Xong lớp Première (Đệ Nhị hay lớp 11) học sinh phải thi Tú Tài I (Baccalauréat Première Partie), đậu được Tú Tài I mới được vào học lớp Đệ Nhất hay lớp 12. Học hết lớp 12 học sinh phải thi lấy bằng Tú Tài II (Baccalauréat Deuxième Partie). Khi lên lớp Terminale (lớp 12) học sinh phải chọn một trong ba ban chính sau đây : (1) ban Triết (Philosophie), (2) ban Khoa Học Thực Nghiệm (Sciences Expérimentales), và (3) ban Toán (Mathématiques Élémentaires). . Học hết lớp 12 học sinh phải thi lấy bằng Tú Tài II (Baccalauréat Deuxième Partie) về một trong các ban nói trên. Bằng Tú Tài II thường được gọi tắt là Bac. Philo. (Tú Tài II ban Triết), Bac. Math. (Tú Tài II ban Toán) v v . . . Xong Tú Tài học sinh mới được vào Đại học, và dưới thời Pháp thuộc chỉ có một đại học duy nhất ở Hà Nội cho toàn cõi Đông Dương. Một số không nhỏ học sinh Việt Nam, nhất là ở Miền Nam, sau khi xong Tú Tài thường qua Pháp học tiếp bậc đại học thay vì ra Hà Nội học.
 Chương trình học trên đây chịu ảnh hưởng nặng nề của chương trình Pháp, dùng tiếng Pháp làm chuyển ngữ. Tiếng Việt chỉ được xem như một sinh ngữ phụ. Đúng ra đây chỉ là chương trình Pháp thật sự nhưng có chút sửa đổi nhỏ áp dụng cho các trường Việt Nam. Chương trình này kéo dài đến hết Thế Giới Đại Chiến Thứ Hai trên toàn cỏi Việt Nam. Sau năm 1945, sau khi Việt Nam tuyên bố độc lập, chương trình Việt được ban hành…

(2). Đong đầy kỷ niệm xưa. Phạm Thị Nhung.
(3). Kỷ niệm dưới mái trường Trưng Vương. Nguyễn Thị Xuân Nga:
(4). Mầu áo Trưng Vương.  Phạm Tuyết Mai.
http://www.trungvuongtexas.com/LienKet/DienDan/topic.asp?TOPIC_ID=115

No comments: