Thơ Hán. Trương Tiên36. Bồ Tát Man. Nhớ Người Xa. Song Nghiên.

 

 Bản phỏng dịch Bài #36 của Trương Tiên/Bồ Tát Man.

Nhớ người xa

Trên lầu cao nhớ chàng nhìn miết

Ngoài sân cỏ mọc mầu xanh biếc 

Chẳng khác áo chàng choàng

Ngoảnh nhìn kìa gió quàng.

Áo nay e bạc cũ 

Thiếp sắc chung tàn rũ

Gương ngó nhạt thanh xuân

Còn đâu như cỏ tân.

Song Nghiên

December 18 2020.

300 Bài Từ Chú Giải

Bài 36

 

菩薩蠻 - 張先  Bồ Tát Man – Trương Tiên

 

憶郎還上層樓曲。Ức lang hoàn thượng tằng lâu khúc.

樓前芳草年年綠。Lâu tiền phương thảo niên niên lục.

綠似去時袍。Lục tự khứ thời bào.

回頭風袖飄。Hồi đầu phong tụ phiêu.

 

郎袍應已舊。Lang bào ưng dĩ cựu.

顏色非長久。Nhan sắc phi trường cửu.

惜恐鏡中春。Tích khủng kính trung xuân.

不如花草新。Bất như hoa thảo tân.

 

Chú Thích

1- Bồ tát man菩薩蠻= Bồ tát man菩薩鬘: Vốn là bài nhạc của Đường giáo phường, sau dùng làm từ bài. Tên khác là “Tử dạ ca子夜歌”, “Trùng điệp kim重疊金” v.v. Bài từ này có 44 chữ, đoạn trước và đoạn sau đều có 4 câu, 2 trắc vận và 2 bình vận. Cách luật:

 

X  B  X  T  B  B  T (vận),

B  B  T  T  B  B  T (vận).

T  T  T  B  B (đổi vận),

T  B  B  T  B (vận).

    

X  B  B  T  T (đổi vận),

X  T  B  B  T (vận).

X  T  T  B  B (đổi vận), 

X  B  X  T  B (vận).

 

X = bất luận; B = bình thanh; T = trắc thanh, vận = vần.

 

2- Tằng lâu khúc 層樓曲= tằng lâu 層樓: tầng lầu, trên lầu.

3- Lâu tiền phương thảo niên niên lục樓前芳草年年綠: cỏ thơm trước nhà năm nào cũng xanh. Câu này mượn ý câu thơ trong bài Sở từ “Chiêu ẩn sĩ phú 招隱士賦” của Chuẩn Nam Tiểu Sơn淮南小山:

 

王孫遊兮不歸，Vương tôn du hề bất qui, Vương tôn đi chơi chừ không về,

春草生兮萋萋。Xuân thảo sinh hề thê thê. Cỏ xuân mọc chừ mượt mà.

 

4- Phong tụ 風袖: tay áo phất phơ trước gió.

5- Hồi đầu phong tụ phiêu 回頭風袖飄: lúc chia ly chàng quay đầu lại nhìn thiếp, tay áo chàng phất phơ trước gió.

6- Tích khủng 惜恐 = đảm tâm担心: lo rằng, khủng phạ恐怕: sợ rằng

7- Kính trung xuân鏡中春: dung nhan trong gương của thiếu nữ đương xuân khi soi gương.

 

Dịch Nghĩa

Bài từ theo điệu bồ tát man của Trương Tiên.

 

Nhớ chàng chỉ còn biết lên lầu cao trông ngóng.

Cỏ mọc trước cửa hằng năm xanh thắm.

Xanh tựa áo bào của chàng lúc ra đi.

Chàng quay đầu lại nhìn thiếp, tay áo của chàng phất phơ trong gió.

 

Áo của chàng hẳn đã cũ bạc.

Nhan sắc không giữ được dài lâu.

Sợ rằng dung nhan đương xuân của thiếp khi soi gương.

Không được tươi mới mãi như hoa cỏ.

 

Phỏng Dịch

Nhớ Chàng

 

Nhớ chàng chỉ biết lên cao ngắm,

Trước nhà cây cỏ hằng năm thắm.

Thắm tựa áo chàng xưa,

Ngoảnh trông gió phất phơ.

Áo chàng nay đã bạc,

Nhan sắc hẳn phai nhạt.

Sợ lúc cầm gương soi,

Không như cây cỏ tươi.

 

HHD 6-2020