Metro Stations In Paris. SVDG

 METRO IN PARIS

Sóng Việt Đàm Giang biên soạn

Paris nổi tiếng là thành phố đông đúc, dân tình đi lại nườm nượp, đồng thời có một mạng lưới giao thông công cộng thuận tiê.n. Hệ. thống tàu điện ngầm Paris và vùng phụ cận hiện được đánh giá là một trong những hệ. thống nổi tiếng nhất thế giới, sánh ngang với thủ đô Luân Đôn và thành phố New York.

Với tổng chiều dài hơn 200 km, hàng năm có cả tỷ tỉ lượt người sử dụng mạng lưới tàu điện ngầm được xây dựng từ hơn một thế kỷ. Ngay từ đầu thế kỷ XX, tàu điện ngầm là phương tiện đi rất phổ biến, gắn liền với tầng lớp công nhân Paris, giúp họ tới công xưởng hay nhà máy tập trung chủ yếu trong thành phố. Tới đầu thập niên 1970, tàu điện ngầm trở thành hình ảnh gắn liền với nhịp sống nhanh và buồn tẻ, với khẩu hiệu cho tới giờ vẫn phổ biến : « métro, boulot, dodo » (tàu điện, công việc, giấc ngủ).

Hơn 100 năm lịch sử hệ thống métro Paris
Phải nói rằng, nếu không có Haussmann thì sẽ không có tàu điện ngầm. Trong khoảng thời gian từ 1865-1869, Nam tước Georges Eugène Haussmann (1809-1891), lúc đó là tỉnh trưởng vùng Seine (Paris ngày nay), quy hoạch lại toàn bộ thành phố như hình ảnh Paris ngày nay, với các trục đường lớn và không gian sống thoáng đãng hơn. Nhờ vậy mà các tuyến tàu điện ngầm mới được xây dưới lòng những con phố và đại lộ lớn.

Tuyến đầu tiên, đường số 1 (màu vàng), chưa có kỹ thuật khoan ngầm nên được xây hoàn toàn lộ thiên. Được khánh thành ngày 19/07/1900, chạy xuyên Paris theo hướng Đông-Tây.
Ngay năm 1901, Fulgence Bienvenüe đưa ra tham vọng xây dựng cả một mạng lưới tàu điện ngầm để bất kỳ địa điểm nào trong Paris không cách một bến tàu điện quá 500 mét. Các tuyến lần lượt ra đời và được đánh số theo thứ tự thời gian hoàn thành.

Hệ thống tàu điện ngầm Paris được xây dựng trong một khoảng thời gian kỷ lục, từ 1898 đến 1914. Năm 1910, sáu tuyến đường métro đầu tiên được đưa vào phục vụ công chúng. Cho tới trước Thế Chiến thứ nhất, mạng lưới dài 91 km, gồm 10 tuyến đường và chuyên chở 467 triệu lượt người. Trong những năm 1920, dân cư sống tại các khu vực ven đô Paris tăng nhanh hơn nên mạng lưới tàu điện ngầm đã được nối dài tới một số thành phố nằm ở ngoại ô (như các tuyến 1, 9, 12).

Năm 1998, một sự kiện mới đánh dấu lịch sử métro Paris. Tuyến 14 là tuyến cuối cùng được khánh thành và là tuyến tàu điện ngầm đầu tiên trên thế giới hoàn toàn tự động, không người lái. An toàn cho hành khách trên ke chờ cũng được đảm bảo hơn nhờ hệ thống cửa tự động.

Trong tương lai gần, vào khoảng trước năm 2040, dự án ‘Tầu điện Paris mở rộng’ (Métro du Grand Paris) sẽ được hoàn thành. 155 km đường sắt mới, giao với các tuyến đường đang tồn tại, cho phép hàng chục nghìn người dân Paris và các vùng phụ cận tiết kiệm được rất nhiều thời gian đi lại, và đi được xa hơn.

Vài thông tin về tàu điện ngầm Paris
Hầu hết tường và trần của các bến métro đều được lát gạch men vuông màu trắng vì chúng phản quang. Trước đây, hệ thống chiếu sáng rất yếu, cứ cách 5 mét mới có một bóng đèn 15 watt nên cần một lớp phủ tường đặc biệt để không mất ánh sáng.
Độ sâu trung bình của métro là từ 4 đến 12 mét. Tuy nhiên, một số bến có độ sâu tới gần 32 mét, như dưới lòng đồi Chaumont (Buttes Chaumont), ở quận 19, phía bắc Paris.

Từ đường số 1 tới 11 là do thành phố Paris xây dựng. Để nối hai bến Cité và Saint-Michel trên tuyến số 4, nằm ở hai bên bờ sông Seine, kiến trúc sư Léon Chagnaud đã tạo một đường hầm lớn bằng các giếng chìm làm bằng kim loại, dài từ 20-40 mét. Các đường ống này được lắp ráp trên bờ, sau đó lần lượt được chôn dưới lòng sông.
Các tuyến 12 và 13 là do tư nhân đầu tư, đó là kỹ sư Berlier. Có thể dễ dàng nhận ra được các tuyến đường của ông nhờ những dấu hiệu sau : Khung viền của các tấm quảng cáo lớn gắn trên tường được lát bằng gạch men nâu, điểm xuyết một vài viên gạch có chữ N và chữ S lồng vào nhau để đánh dấu tuyến đường Bắc (Nord) Nam (Sud). Các tuyến đường của ông là những tuyến đầu tiên có các họa tiết trang trí.
Tất cả tầu điện đều được tự động hoá từ năm 1960. Công việc duy nhất hiện nay của người lái tàu là đóng và mở cửa. Tuy nhiên, vì lý do an toàn, họ phải tự lái mỗi ngày ít nhất một lần.

Những trạm xe điện ngầm đẹp nhất của Paris.

Chỉ vào năm 1968, ý tưởng “ trạm xe điện văn hoá” (metro cultural stations)  mới ra đời với sự ủng hộ của André Malraux. Ông vừa là nhà văn và là một chính trị gia, phụ trách về lĩnh vực văn hoá của chính phủ. Dần dần, các bến tàu điện ngầm không chỉ còn là những điểm qua lại thông thường, mà là nơi truyền tải lịch sử Paris.

Sau đây là mười trạm đuợc coi như là đáng chú ý và đẹp nhất của Paris. Nếu có thay đổi thì người viết chưa được biết đến.

1.Trạm Arts et Métiers, trên tuyến 11, với mô hình phỏng theo cách trang trí của Bảo tàng Nghệ thuật và Nghề nghiệp (Musée des Arts et Métiers) chuyên trưng bày các loại hình sáng tạo kỹ thuật và công nghệ.  Trạm Arts et Metiers mở cửa lần đầu tiên vào năm 1904, nhưng được thiết kế lại vào năm 1994 để đánh dấu kỷ niệm 200 năm thành lập Nhạc viện Thủ công và Nghệ thuật Quốc gia. Việc trang trí lại khiến nhà ga tàu điện ngầm này bây giờ giống như chiếc tàu ngầm trong một cuốn tiểu thuyết của Jules Verne,  nó hoàn toàn được lát bằng ván đồng ghép chặt với nhau bằng đinh tán và được trang trí với những mô hình cửa tàu ngầm Nautilus.  Và đúng thế  Francois Schuiten, một họa sĩ truyện tranh người Bỉ, người đã thiết kế ga tàu điện ngầm này do lấy cảm hứng từ phim 20 vạn dặm dưới đáy biển của Jules Verne.  Các tuyến 3 và 11 đi qua trạm này.

2. Trạm Concorde, trên đường 12, chứa đầy lịch sử. Trên bức tường của bến này là bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền, khai sinh nước Cộng hoà Pháp. Mỗi viên gạch lát ghi một chữ cái và không hề có một dấu chấm hay dấu phẩy nào.
Điều nổi bật trong thiết kế của ga tàu điện ngầm này là những bức tường lát gạch của nó. Nhiều ga tàu điện ngầm ở Paris có những bức tường lát gạch tuyệt đẹp, nhưng những ga này, do Françoise Schein’s vẽ ra, giống như một câu đố tìm kiếm từ rất lớn và được đặt vào năm 1989 (200 năm sau Cách mạng Pháp). Không có dấu chấm câu, vì vậy rất khó để tìm ra những gì được viết trên tường, nhưng các chữ cái không được đặt ngẫu nhiên: chúng viết ra Tuyên ngôn Nhân Quyền, một văn bản rất quan trọng gắn liền với Cách mạng. Tuyến đường số 12 đi qua trạm này.

3. Palais Royal.

 Musée du Louvre là một trong tám nhà ga đầu tiên trên tuyến Metro số 1. Nhà ga có năm lối vào, bốn trong số đó theo phong cách Tân nghệ thuật nguyên bản và một lối vào khá khác biệt.

 Vào năm 2000, để đánh dấu sinh nhật lần thứ 100 của tàu điện ngầm kể từ khi khánh thành ga tàu điện ngầm Palais Royal (tuyến số 1 và số 7 đi qua đây), lối vào tại Place Colette đã được thay thế bằng một tác phẩm nghệ thuật đương đại, mang tên Kiosques des Noctambules (Kiosk của những người đi trong đêm) của Jean-Michel Othoniel. Lối lên xuống của  Palais-Royal-Musée du Louvre, tuyến 1 và 7, này dẫn tới quảng trường Colette, mang một phong cách hoàn toàn độc đáo với một cấu trúc hình vòm, có gắn những quả cầu thuỷ tinh lớn đầy màu sắc tạo nên như một ki-ốt nhỏ sặc sỡ.

4. Bastille

Tại trạm Bastille, ke tuyến đường số 1 được trang trí bằng những phù điêu thuật lại những sự kiện quan trọng của cuộc Cách mạng Pháp, từ thời kỳ bắt đầu cho tới ngày cướp ngục Bastille. Ngoài ra, trên ke tuyến số 5, vẫn còn lưu lại một số vết tích thành cổ.

Ngày Bastille (14 tháng 7) là một ngày rất quan trọng trong lịch sử nước Pháp, và nó vẫn được tổ chức cho đến ngày nay với các cuộc diễu hành và pháo hoa khổng lồ. Nhà ga này đã kết hợp các cảnh vào những bức tường lát gạch của nó từ các sự kiện thay đổi cuộc sống diễn ra vào ngày đó trong cuộc Cách mạng Pháp tại Bastille gần đó. Các tác phẩm nghệ thuật trong ga tàu điện ngầm này, được phục vụ bởi tuyến số 1, giống như những bức tranh hoặc bức bích họa khổng lồ. Có năm tác phẩm, do Liliane Belembert và Odile Jacquot sản xuất.

 5. Trạm  Louvre-Rivoli

Tuyến số 1 đi qua trạm Louvre  này, được trang trí như một bảo tàng để bày tỏ lòng kính trọng đối với bảo tàng Louvre gần đó. Trạm này được mở cửa vào năm 1900 và ban đầu chỉ được đặt tên là Louvre, nhưng nó đã được ban phép thánh một lần nữa với tên Louvre-Rivoli vào năm 1989, sau khi xây dựng Kim tự tháp Louvre và tạo ra một lối vào mới qua nhà ga Palais Royal đến Louvre. Mặc dù nó đã mất đi lối vào trực tiếp của Louvre, nhưng trạm này vẫn bảo tồn nhiều bản sao của các tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp của nó.

6. Trạm Varenne

Nhà ga này nằm trên đường số 13 và nằm ở quận 7. Cũng giống như ga Louvre có bản sao của tác phẩm nghệ thuật bên trong nó, ga tàu điện ngầm Varenne có bản sao của các tác phẩm trong Bảo tàng Rodin gần đó. Rodin được nhiều người coi là cha đẻ của nghệ thuật điêu khắc hiện đại và hai tác phẩm điêu khắc nổi tiếng nhất của ông, Le Penseur (Người suy nghĩ)  và tượng Honoré de Balzac được đặt ở đây. Nhà ga Varenne có những chiếc ghế dài, vì vậy những du khách không muốn tham quan bảo tàng Rodin có thể suy ngẫm về ý nghĩa của tác phẩm điêu khắc này trong khi họ chờ tàu điện ngầm đến.

7. Trạm Cluny-La Sorbonne

Nhà ga này nằm ở Khu phố Latinh (quận 5), có những bức tranh khảm màu sắc rực rỡ tuyệt đẹp trên trần nhà. Tác phẩm quan trọng nhất được gọi là Les Oiseaux (Những con chim) và là tác phẩm của Jean Bazaine. Tên của những người Pháp quan trọng sống trong khu vực này  như Rabelais và Molière và nhiều nhiều nữa cũng được viết trên trần nhà của nhà ga này. Cluny-La Sorbonne lần đầu tiên được khai trương vào năm 1930, và sau đó một lần nữa vào năm 1988. Nó được đặt theo tên của Musée de Cluny và Đại học Sorbonne, và phục vụ tuyến số 10.

8. Trạm  Pont Neuf

 Trạm này nằm gần bảo tàng Monnaie de Paris (Bảo tàng Tiền hoặc Xưởng đúc tiền Paris), vì vậy tại trạm này bạn có thể nhìn thấy những đồng xu khổng lồ trên khắp nhà ga này.  Trạm mở cửa vào năm 1926 và là một phần của tuyến số 7. Nhà ga được đặt theo tên của Pont Neuf (Cầu Mới) một cây cầu lâu đời nhất ở Paris.

 9. Trạm Liege

Ga tàu điện ngầm này ban đầu được đặt tên là Berlin khi nó được khánh thành vào năm 1911, sau đường Rue Berlin gần đó, nhưng tên của nó đã được đổi thành Liège trong Thế chiến I. Liège là một thành phố ở Bỉ, và nó đã được chọn làm nhà ga và con đường mới. tên để bày tỏ lòng kính trọng đối với tất cả những người đã chiến đấu ở đó để chống lại những bước tiến của quân Đức trong chiến tranh. Năm 1982, hai nghệ sĩ đến từ Liège đã trang trí lại nhà ga và sản xuất loại gạch men đẹp mô tả phong cảnh đẹp và những địa danh quan trọng nhất của tỉnh họ. Nó là một phần của dòng 13.

10. Trạm Hôtel de Ville

Ngọn lửa rực rỡ của Paris có thể được nhìn thấy trong ga tàu điện ngầm, nằm ở quận 4. Nó đã được tu bổ gần đây và có thể hãnh diện vì có một lượng lớn hình ảnh, bản đồ và bản khắc về Paris ở các giai đoạn lịch sử khác nhau đuợc trưng ở đây. Nhà ga, Hôtel de Ville, được đặt theo tên của Tòa thị chính, nằm phía trên nó. Nhà ga này được khai trương vào năm 1900 là một trong tám nhà ga ban đầu của tuyến đi từ Porte de Vincennes đến Porte Maillot. Nó phục vụ tuyến 1 và 11.

Ngoài ra mái vòm của trạm Chatelet cũng rất bắt mắt. Trạm này dùng cho tuyến 1,4,7,11, và 14.

Tạm kết.

Metro là phương tiện giao thông không thể thiếu được cho hầu hết người dân thành phố, dân ngoại ô Paris, và cả du khách thích đi tự túc. Trong thành phố đón xe buýt công cộng đi chơi cũng rất tiện lợi, cần nhất là phải đọc kỹ bản đồ, và các phương tiện tiến bộ của kỹ thuật hiện đại. Tuy nhiên Metro không phải là chỉ có nằm dưới lòng đất.

Một trong những cảnh đẹp nhất của Paris có thể chiêm ngưỡng được trên métro nổi nằm giữa hai trạm Passy và Bir-Hakeim, dài 230 mét, trên đường số 6 dẫn tới tháp Eiffel. Đây là tuyến duy nhất không chạy hết dưới lòng đất mà phần lớn nằm trên cầu cao. Toàn cảnh tháp Eiffel, trước mặt là cây cầu Iéna và hai bờ sông Seine thơ mộng, hoà quyện với nhau tạo thành một bức tranh hữu tình tuyệt đẹp.

                               Trạm Saint-Michel. Tuyến số 4. Quartier Latin

Nếu có dịp chúng ta cũng nên thử đi ngắm các “trạm xe điện metro văn hóa” xem sao.

Sóng Việt Đàm Giang biên soạn.

Hình thu nhập từ trang  hình Flickr của Cutural Trip/Europe/France/Paris.