Monday, July 25, 2022

Shakespeare.Sonnet71.BanVietNgu.PhamTrongLe. SVDG.

 


Nín Đi Em ( Sonnet 71. William Shakespeare)
Bản dịch Phạm Trọng Lệ


Khi ta chết xin người yêu đừng khóc
Khi chuông buồn chậm nhỏ xuống hồn ta
Cho thế gian hay khắp chốn gần xa
Lìa bể khổ, ta hoà cùng sâu bọ.

Xin đừng nhớ đến bàn tay từng viết
Những lời này vì da diết yêu em
Thà lãng quên trong ý nghĩ êm đềm
Hơn là để em chìm trong phiền muộn

Khi đọc những vần này, người yêu hỡi,
Thì thân ta là cát bụi cỏ xanh
Ta xin em đừng nhắc đến tên mình
Để đời ta và tình em tàn tạ
E trần ai xảo trá thấy em buồn
Nhạo biếm em với hồn người khuất xa

*

Sonnet 71. BY WILLIAM SHAKESPEARE

No longer mourn for me when I am dead
                               
 No longer mourn for me when I am dead
Than you shall hear the surly sullen bell
Give warning to the world that I am fled
From this vile world with vilest worms to dwell; 
Nay, if you read this line, remember not
The hand that writ it; for I love you so, 
That I in your sweet thoughts would be forgot, 
If thinking on me then should make you woe.
O, if (I say) you look upon this verse, 
When I (perhaps) compounded am with clay,
Do not so much as my poor name rehearse,
But let your love even with my life decay,
Lest the wise world should look into your moan, 
And mock you with me after I am gone.

*

Sonnet 71 in modern English

When I’m dead don’t mourn for me any longer than you can hear the surly sullen bell telling the world that I’ve fled this vile world to live with the even more vile worms.

 No, if you read this line, don’t remember the hand that wrote it because I love you so much that I would like you to forget me rather than that, thinking about me, such thoughts would make you sad. 

Oh, I insist that if you read this poem when I’m, perhaps, mixed with clay, you must not even utter my poor name but let your love die with me in case the world, in its wisdom, should look closely at your mourning and mock you about me once I’ve gone.

*

Sonnet 71. Shakespeare. Thái Bá Tân dịch.

Ðừng buồn lâu khi nhà thơ em chết

 

Ðừng buồn lâu khi nhà thơ em chết,

Khi nghe tiếng chuông rung báo ngân rền,

Rằng thế giới này tối tăm, anh vĩnh biệt

Về thế giới côn trùng tăm tối dất đen.

Một ngày kia sonet này em đọc,

Xin chớ phiền lòng thương tiếc nhà thơ.

Anh không muốn thấy em buồn, em khóc

Khi nhớ về anh, nhớ những phút bây giờ.

Anh không muốn khi anh không còn sống

Mà tên anh vẫn giữ trong đầu.

Em hãy để tình yêu và hy vọng

Theo anh về nơi ấy dưới đất sau.

Anh không muốn thấy em buồn, đau khổ

Mà người khác gièm pha em này nọ.

 



                                                      October 2019. Washington DC.

So'ng Vie^.t DDa`m Giang.
July 25, 2022

Sunday, July 24, 2022

Tho LuuVuTich.OYHang.SVDG

 

Thơ Lưu Vũ Tích. Ô Y hạng.

Sóng Việt Đàm Giang

sưu tầm, biên soạn và phỏng dịch.

Lưu Vũ Tích (772 – 842), tự là Mộng Đắc, quê ở Lạc Dương, Hà Nam. Ông là một thi nhân thời Đường. Từng đảm nhiệm chức Thái Tử Tân Khách, người đời hay gọi là “Lưu Tân Khách”. 

Trong thơ ông thường hay dùng thủ pháp, thể hiện sự đa nghĩa trong từng từ. Thơ Lưu Vũ Tích có “Trúc chi từ”“Dương liễu chi từ” và “Lãng đào hoa” làm tên ba tập thơ chính của ông. Trong đó nổi bật nhất gồm có ba bài thơ: “Ô Y hạng”“Thạch đầu thành” và “Liễu chi từ”.

Bài viết này nhắc đến bài thơ Ô Y Hạng trong Kim Lăng ngũ đề.

Kim Lăng ngũ đề - Ô Y hạng 金陵五題-烏衣巷

 • Năm bài về Kim Lăng - Ngõ Ô Y

  




 

Kim Lăng ngũ đ - Ô Y hng

Chu Tước kiều biên dã thảo hoa,
Ô Y hạng khẩu tịch dương tà.
Cựu thời Vương Tạ đường tiền yến,
Phi nhập tầm thường bách tính gia.

 *

Bên cầu Chu Tước, cỏ dại đầy hoa,

Trong ngõ Ô Y mặt trời xế bóng.
Chim én nơi lâu đài họ Vương, họ Tạ ngày trước,
Nay bay vào những nhà dân chúng bình thường.

Dịch nghĩa bài thơ

Bên cầu Chu Tước đã từng là nơi phồn vinh tấp nập, nhưng bây giờ cỏ dại, hoa dại phủ kín khắp nơi.Trong ngõ Ô Y đã từng là nơi tụ cư của danh gia quý tộc, nay chỉ thấy buồn tẻ heo hắt theo ánh mặt trời lặn. Ngày có gia tộc họ Vương họ Tạ giàu có, thường có chim yến bay tới đậu trước tiền đường. Nay chim Yến hàng năm vẫn bay qua đây, nhưng chỉ ghé vào thăm những nhà bá tánh thường dân.

Bên cầu Chu Tước, cỏ dại đầy hoa,

Trong ngõ Ô Y mặt trời xế bóng.

Chim én nơi lâu đài họ Vương, họ Tạ ngày trước,

Nay bay vào những nhà dân chúng bình thường.

*

Sóng Việt Đàm Giang  phỏng dịch:

 Ngõ hẻm Ô Y

Bên cầu Chu Tước hoa trổ hoang

Ngõ cũ Ô Y nhuốm nắng vàng

Lầu Vương Tạ én xưa tụ đáp

Nay lại tạt ghé nhà dân làng.

SVĐG

June 30, 2022.


Ngõ Ô Y ở bên bờ nam sông Tần Hoài, huyện Giang Ninh (Nam Kinh ngày nay), đời Tấn là nơi ở cũa những danh gia vọng tộc. Vào thời đó, con cháu những nhà này thường mặc áo đen, từ đó có tên gọi ngõ Ô Y.

Chu Tước kiều: cầu Chu Tước, bắc qua sông Tần Hoài, là nơi duy nhất kết nối phố thị với con hẻm Ô Y.

Bên cầu Chu Tước (lẽ ra rất phồn vinh tấp nập người qua kẻ lại, thì nay)  cỏ hoang hoa dại phủ đầy, và ở đầu con hm Ô Y (không còn nườm nượp gia nhân ra vào như xưa, mà nay) chỉ thấy nắng chiều nghiêng nghiêng buồn bã. Những con én ngày xưa ríu rít trên rường nhà của Vương Đạo và Tạ An, nay đã bay hết ra nhà của thường dân rồi...

 Giải nghĩa một số từ Hán-Việt: 

 Hạng: chỉ một con ngõ, hẻm

Ô Y hạng: là tên địa danh – hẻm Ô Y.

- Ô Y Hạng là con đường nhỏ (hẻm) ở phía nam sông Tần Hoài thuộc thành phố Nam Kinh (Kim Lăng ngày trước), tỉnh Giang Tô. Thời Tam Quốc, là nơi Đông Ngô từng lập doanh trại quân đội tại đấy, binh sĩ đều mặc áo đen nên gọi ngõ hẻm đó mới có tên là Ô Y Hạng. 

- Ô Y Hạng có từ thời Chiến quốc, đầu tiên nó là nơi đội Cấm Quân Áo Đen đóng binh, vì thế mà có tên là Ô Y (Ô y: Y phục màu đen). Đội quân này được huấn luyện tại đây chuyên đục thủng thuyền của quân giặc. Một phần cũng vì đội quân đóng ở bên bờ sông Tần Hoài, chiếu theo ngũ hành, thủy thuộc màu đen, vì thế họ chọn trang phục màu này. Sau đó vào thời Đông Tấn, đây trở thành nơi ở của hai gia tộc nhà họ Vương (Vương Đạo) và nhà họ Tạ (Tạ An). Người qua lại nườm nượp, vì thế lúc ấy hẻm Ô Y rất nổi tiếng.

 - Cũng theo cách giải thích của người Tàu, vào thời Tấn, đây là nơi ở của hai danh gia vọng tộc Vương Đạo, Tạ An. Con cháu những nhà này thường mặc áo đen, từ đó có tên gọi ngõ Ô Y.

- Theo Hán Việt Tự Điển của Đào Duy Anh (trang 88), Ô Y là tên gọi riêng của Chim Én . Nếu ta đối chiếu với ý nghĩa trong bài thơ của Lưu Tích Vũ thì quả thật có thể hiểu theo hai nghĩa.

Chim yến là biểu tượng của xuân tới, của sự hạnh phúc ấm no. Theo tập tính của loài chim này, chúng chỉ làm tổ trên những nhà có người ở, vì thế hình ảnh chim yến ở đây bay về phía nhà thường dân ý muốn chỉ đến sự hoang vu, không bóng người trong hẻm Ô Y.

Như vậy Ô Y Hạng có thể có hai nghĩa: Hẻm Áo Đen và Hẻm Chim Én.

Và Ô Y cũng có thể có hai nghĩa là Áo Đen; Chim Én 

Chu Tước kiều: (Chu là Màu đỏ, Tước là Chim sẻ, Kiều là Cầu) là Cây cầu bắt ngang sông Tần Hoài qua Thành phố Nam Kinh đưa đến Ô Y Hạng, giữa cầu có lầu canh được trang trí bằng 2 con chim sẻ bằng đồng là kiến trúc của Tạ An xây nên.

Vương Tạ: chỉ hai người Vương Đạo và Tạ An.

*

Tác giả đã rất linh hoạt khi dùng hình ảnh của cỏ dại, hoa dại, cái nghiêng của nắng chiều sắp tắt và sự vắng lặng không một bóng chim để nhấn mạnh và gợi lên sự hoang tàn tiêu điều của một địa danh đã từng vang bong một thời.

Tác giả viết như đang đứng trước cảnh, nhìn sự việc, nhìn thời không chim yến, tự nhiên suy ra sự thịnh suy thời cuộc cùng cảm giác thương cảm. Đời như mộng, thịnh suy thay đổi, khởi lên trong lòng người một sự suy nghĩ về ý nghĩa sinh mệnh và vũ trụ.


Friday, July 22, 2022

ThanhDuongDuomoMilano.Italy.SVDG

Duomo di Milano. Italy.

Nhà thờ Milan ( Ý : Duomo di Milano), hay Nhà thờ Thủ đô-Vương cung thánh đường Chúa giáng sinh (Basilica cattedrale metropolitana di Santa Maria Nascente ), là nhà thờ chính tòa của Milan ,Lombardy , Ý . Nhà thờ Giáng sinh của Thánh Mary ( Santa Maria Nascente ) là nơi ngự trị của Tổng Giám mục Milan , hiện là Tổng Giám mục Mario Delpini .
Nhà thờ mất gần sáu thế kỷ để hoàn thành: việc xây dựng bắt đầu vào năm 1386, và các chi tiết cuối cùng được hoàn thành vào năm 1965.
Nhà thờ Chính tòa của tổng giáo phận Milan, là đỉnh cao của nền kiến trúc Châu Âu, là mẫu mực của phong cách Gothic, và là đại diện tiêu biểu cho vẻ đẹp kiến trúc của “kinh đô thời trang và nghệ
thuật thế giới” (thành phố Milan).
Công trình này phải mất gần 600 năm để hoàn thành (1386 - 1965), và chiếm một diện tích khoảng 12,000m2 , có chiều dài 157m, ngang 92m, cao 45m, với sức chứa khoảng 4,000 người.
Cho đến nay nhà thờ Milan là nhà thờ Công Giáo lớn nhất ở Ý (tuy VCTĐ Thánh Phêro lớn hơn, nhưng tọa lạc trong Vatican City, không thuộc Ý), và cũng là nhà
thờ lớn thứ ba ở châu Âu và lớn thứ tư trên thế giới (sau VCTĐ Thánh Phêrô, Vatican, VCTĐ Đức Mẹ Aparecida, Brazil, và VCTĐ Seville, Spain).
Ngoài vẻ đẹp kiến trúc, nhà thờ Duomo Milan còn thu hút du khách bởi vô số những bức tượng được điêu khắc tinh tế. Xung quanh nhà
thờ có tới 3159 bức tượng. 2245 trong số này là ở bên ngoài cùng với 96 tượng đầu thú và 135 ngọn tháp.
Năm 2003, cuộc tân trang mặt tiền chính của Duomo đã được thực hiện để trả lại màu sắc của đá cẩm thạch Candoglia. Công trình này được hoàn thành vào tháng 2 năm 2009.


(St tổng hợp từ Internet) 

Sân thượng Nhà thờ. Milano. Nước Ý.
Đi dạo giữa các ngọn tháp của Nhà thờ là một trải nghiệm độc đáo để thưởng thức một trong những điểm ngoạn mục nhất của Nhà thờ, nơi có tầm nhìn tuyệt vời ra thành phố.
Từ độ cao của Sân thượng Nhà thờ, bạn sẽ có thể nhìn ra toàn cảnh thành phố và chụp những bức ảnh khó quên.
Ngắm nhìn khung cảnh toàn cảnh của Milan và ngắm nhìn hơn 3.400 bức tượng đầu thú và các vị thánh trang trí mặt tiền của Duomo.
Nếu bạn cảm thấy đủ can đảm, hãy leo lên 50 bậc thang tới điểm cao nhất của nhà thờ để có tầm nhìn tuyệt đẹp ra đường chân trời của Milan và ngắm bức tượng vàng của Đức Mẹ đồng trinh Maria.






NhaThoDucBaParis.SVDG.

 Nhà Thờ Đức Bà Tại Paris.

Ba năm lửa bốc Thánh đường Âu
Nghĩ lại mà sao vẫn xót rầu
Kiến trúc lừng danh cùng bốn bể
Nhà thờ nức tiếng khắp năm Châu
Trùng tu giai đoạn nào đâu dễ
Tái thiết thời gian quả nhức đầu
Cầu ngọn tháp xưa rồi xuất hiện
Nghênh chào Thế vận hội toàn cầu.(*)
Sóng Việt Đàm Giang
July 22, 2022.
(*): Olympic Games 2024.
Photos Internet